AB-Balkan ülkeleri doruğu Ukrayna savaşı yüzünden hatırlandılar

Fergus

New member
Avrupa Birliği (AB)-Batı Balkanlar Doruğu dün Arnavutluk’un başşehri Tiran’da başladı. Bakalım Arnavutluk, Bosna, Kosova, Karadağ, Kuzey Makedonya ile Sırbistan’ın Avrupa Birliği’nde umdukları gelecek nasıl biçimlenecek?

Bilindiği üzere Balkanların batı bloğuna katılma gayreti bir müddetdir duraksamış biçimde. AB bu çabayı bir daha canlandırmak için çabucak hemen bünyesine almadığı, lakin tekraren üyelik kelamını verip tutmadığı altı Balkan ülkesiyle bir ortaya gelmiş oldu.

Aslında AB’nin bu ülkeleri üye yapma konusunda isteksizliği gün üzere ortada lakin Ukrayna savaşından daha sonra onları bünyesine alma konusunda “iştahlandı” birden teğe. Alışılmış süreci hızlandırmak için, uzun vakittir “altı ülkenin Avrupa ailesine ilişkin olup olmadığı” konusunu netleştirmeleri gerekecek. Olumlu bir karşılığa ulaşmak zorundalar, yoksa bu ülkelerin Çin ile Rusya’ya yanaşacaklarından korkuluyor. Birinci defa bu biçimde bir tepe düzenlenmesinin sebebi bu.

AB hem Arnavutluk tıpkı vakitte Kuzey Makedonya ile iştirak müzakerelerini yaz aylarında başlattı, Bosna da, AB Komisyonu’nun Ekim ayında üye ülkelere adaylık statüsü verilmesi tavsiyesi üzerine bloğa katılma konusunda “küçük bir ilerleme” sağlamış oldu.

Önemli maniler var

Rusya – Ukrayna savaşının yarattığı zorunluluğa karşın üyeliklerin gerçekleşmesi için bir daha de hatırı sayılır mahzurlar var. Öncelikle Arnavutluk, Bosna Hersek, Karadağ, Kuzey Makedonya, Sırbistan ile Kosova’nın iktisadı zayıf ülkelerle yaptıkları vizesiz seyahat mutabakatlarından, AB hoşnut değil. Kimi AB yetkilileri bunu “AB’ye girişler için bir art kapı sağlamak” olarak nitelendiriyor mesela. Financial Times AB’ye girmek için Balkan ülkelerini kullanan evraksız göçmenlerin sayısı konusunda AB ile “artan bir gerilim” olduğunu da yazdı. Gazete bu sayıların “bu yılın birinci 10 ayında neredeyse 130.000 bireye ulaşarak 2015’ten bu yana görülmemiş bir düzeye yükseldiğini” belirtti. Bu bir sorun şüphesiz. Şu da var; “AB, bu altı ülkenin ekonomilerini, siyasi kurumlarını açık ticaret ile Batı demokratik ülkülerinden oluşan kendi pazarına entegrasyona hazır görmüyor”.

Zirvede Ukrayna’nın resmi adaylık statüsüne gerçek “hızlı bir biçimde” ilerlemesinin resmileşmesi de bekleniyordu. Bu durum altı ülkenin “dışlandıkları” hissini arttıracak olağan olarak. Görüşmelerde yer alan üst seviye bir AB diplomatı Reuters’a yaptığı açıklamada “Çok sayıda AB hükümeti Balkanlara daima yeni talepler sunabileceğimizi düşünüyor. Ancak işler bu biçimde yürümüyor. Bir noktada pes edecekler” dedi. Önemli bir ihtar bu.

Kosova farklı

ABD ile Batı ülkelerinin birçok tarafınca tanınan Kosova aslında altı Balkan ülkesi içinde “batıya en çok entegre olma” heveslisi bir ülke. Yıl sonuna kadar üyelik müracaatında bulunacağını deklare etti Kosova hükümeti. Kosova Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani-Sadriu Tiran’da yaptığı açıklamada, ortalarında süregelen uyuşmazlıkları çözmek üzere Sırbistan ile “AB takviyeli bir diyaloğa” inandığını vurguladı. Üyeliğinin geciktirilmesi niçiniyle yüzünü Çin’e de Rusya’ya da dönmeyecek olan Kosova tahminen de altı ülke ortasında en rahat olanı. Bölgede faal memleketler arası güçler içinde safını ABD’den yana seçmesi onu bölgede ayrıcalıklı yapıyor haliyle.

AB’nin Komşuluk ile Genişlemeden sorumlu kurul üyesi Olivér Várhelyi geçen hafta Sırbistan’ın başşehri Belgrad’a yaptığı bir ziyaret sırasında “Genişleme siyaseti AB başkanlarının birinci üç önceliği içinde yer alıyor. Barış, istikrar, refah için uzun vadeli tek gerçek tahlil AB üyeliğidir” demişti.

Dün Yugoslavya’yı parçalayıp, Avrupa’nın göbeğinde “etnik temizlik” yapılmasına yol açanın, bugün Ukrayna’yı gaza getirip ateşe ceddin Avrupa olduğunu bilmediğimizi sanıyor Várhelyi.

kimi vakit aptallık “AB Kurulu Üyesi” kılığında da çıkabilir insanın karşısına.