AB önderleri uzlaşamadı: Tavan fiyat bir daha havada kaldı

Fergus

New member
AB üyesi 27 ülkenin devlet yahut hükümet liderlerinin iştirakiyle Brüksel’de gerçekleştirilen AB Önderler Doruğu’nun güç konusundaki birinci gün oturumları tamamlandı. Toplantı bitiminde açıklamalarda bulunan AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, “Enerji fiyatları konusunda çalışmaya devam etmek için fazlaca âlâ ve sağlam bir yol haritamız var. Başkanlar bu hususta stratejik yönlendirmede bulundular” sözünü kullandı.

Von der Leyen, görüşmede birtakım başlıkların ağır biçimde tartışıldığını belirterek, “Bunlardan birincisi ortak gaz alımı konusu. Burada başkanlar, şirketlerin ortak gaz satın almak için konsorsiyum oluşturmaları ve güçlerini birleştirmek için birlikte çalışmalarına müsaade verme fikrini epeyce desteklediler” diye konuştu.

Ortak gaz alımı kapsamında toplam talebin yüzde 15’lik kısmının mecburî olarak birlikte yapılacağını anlatan von der Leyen, çok yüksek gaz fiyatlarının nasıl sonlandırılacağına odaklanıldığını anlattı.

Von der Leyen, önderlerin TTF olarak isimlendirilen Avrupa gaz fiyatları referans ölçüsünü de değerlendirdiklerini, TTF’nin geçmişte yüklü olarak boru sınırı gazını yansıttığını, bugün ise pazarın değiştiğini söylemiş oldu.

“TTF artık gerçek piyasa durumunu yansıtmıyor. Bu niçinle, LNG fiyat durumunu daha güzel yansıtmak için tamamlayıcı yeni bir endeks geliştireceğiz” diyen von der Leyen, LNG fiyat endeksi geliştirilinceye kadarki süreçte ise süreksiz bir önlem alacaklarını söz etti.

Yeni düzenek kurulacak

“Gaz fiyatlarındaki çok artışları sınırlamak için bir piyasa düzeltme düzeneği kuracağız”
tabirini kullanan von der Leyen, bu piyasa düzeltme düzeneğini aktif hale getirmek için yasal bir teklif hazırlamak için güç bakanlarıyla bir arada çalışacaklarını vurguladı.

Von der Leyen, görüşmede yüksek gaz meblağlarının elektrik maliyeti üstündeki tesirini sınırlamak için potansiyel bir sistem kurulmasını da ele aldıklarını, bu düzeneğin elektrik üretimlerinde gazın ağır olduğu ülkelere finansal tesirlerini tahlil edeceklerini belirtti.

Tedbir paketi konusunda mutabakat sağlandı

AB Kurulu Lideri Charles Michel de “Enerji konusunda bir muahedeye vardık. Bu fazlaca kıymetli bir adım. Komite tarafınca önerilen önlem paketi üzerinde bir muahede sağlandı” sözünü kullandı.

görüşmede başkanların güç krizine yönelik ek tedbirleri değerlendirdiğine işaret eden Michel, üzerinde çalışılacak genel çerçevenin belirlendiğini söylemiş oldu. Michel, güç konusundaki muahedenin ana sınırları hakkında, “Avrupa’da güç arz güvenliğini garanti altına almak, meblağları düşürmek ve talebi azaltmak için birlikte çalışmamız ve hareket etmemiz gerektiği konusunda kararlılık ve oybirliği var” değerlendirmesinde bulundu.

Sonuç bildirisinin güç kısmı yayınlandı

AB Başkanlar Doruğu’nun sonuç bildirisinin, güç kısmı yayımlandı. “Rusya’nın enerjiyi silah olarak kullanımı karşısında AB, vatandaşlarını ve işletmelerini korumak ve ivedilikle gerekli tedbirleri almak için birlik ortasında kalacaktır” sözü kullanılan bildiride, başkanların, güç krizi niçiniyle, Birlik genelinde talebin azaltılması, arz güvenliğinin sağlanması, haneler ve işletmeler için güç meblağlarının düşürülmesi hususlarında gayretlerin ağırlaştırılması ve Tek Pazar’ın bütünlüğünün korunması gerektiğinde mutabık oldukları açıklandı.

Somut teklifler hazırlanacak

Bildiride, AB Komitesinden ortak gaz alımı, gaz depolarının doldurulması ve muteber ortaklarla müzakerelerin hızlandırılması hususlarında çalışmaları tamamlaması ve süratle somut teklifler hazırlaması istendiği kaydedildi. Kuruldan, 2023’ün başına kadar gaz piyasasındaki şartları daha gerçek yansıtan yeni bir tamamlayıcı kriter belirlemesinin talep edildiği bildiride, fiyatları derhal sınırlamak için doğalgaz süreçlerinde süreksiz bir dinamik fiyat koridoru kurulması konusunda ve elektrik üretiminde gaz fiyatını sınırlamak için süreksiz bir AB çerçevesi belirlenmesi üzerinde çalışmalar yapması istendi.

Bildiride, piyasa şeffaflığını artırmak, likidite problemini azaltmak ve gaz fiyatlarındaki oynaklığı artıran faktörleri ortadan kaldırmak için güç piyasalarının işleyişinde iyileştirmeler yapılmasına yönelik çalışmaların da ilerletilmesi talep edildi.

Yenilenebilir güç kaynaklarının ve ilgili şebekelerin yaygınlaştırılması ile müsaade prosedürlerinin sıradanleştirilmesinin hızlandırılmasına dikkat çekilen bildiride, ikili mutabakatlarının yokluğunda ulusal, bölgesel yahut Birlik seviyesinde gaz kesintileri olması durumunda güçte dayanışma tedbirleri alınmasının değerinin altı çizildi.

Bildiride, güç tasarrufu konusuna gayretlerin artırılması gerektiğini, geleceğe yönelik güç altyapısına yönelik yatırımların hızlandırılmasının kıymetine işaret edilerek, “AB Kurulu, Komitesi bir tesir değerlendirmesi de dahil olmak üzere elektrik piyasasının yapısal ıslahatı üstündeki çalışmaları hızlandırmaya davet eder” tabiri yer aldı.

Öte yandan AB ülkelerini güç bakanları alınacak önlemleri ve gaza tavan fiyat konusunu görüşmek üzere 25 Ekim’de toplanacak.

Komisyon paketi

AB Kurulu bu hafta Avrupa’daki güç krizine yönelik yeni önlemleri içeren bir paket hazırlamıştı. Paket, üye ülkelerin belli bir ölçüsü mecburî olacak halde ortak gaz alımı gerçekleştirmesine, güçte zarurî dayanışma gösterilmesine, likidite ıstırabı yaşayan güç firmalarına mali dayanak sağlanmasına ve yüksek gaz meblağlarını düşürmek için Avrupa doğalgaz borsalarında acil durumlarda fiyatları sonlandıracak bir sistem kurulmasına yönelik ögeler içeriyordu.

Von der Leyen, İspanya ve Portekiz’de uygulanan “elektrik üretiminde kullanılan gaza tavan fiyat” uygulamasının AB genelinde değerlendirilebileceğini de açıklamış lakin bu mevzuda somut adım atmamıştı.

Öte yandan, AB Kurulu’nun son güç paketinde bir epey üye ülkenin talep ettiği ithal doğalgaza direkt tavan fiyat getirilmesi yer almamıştı.

15 ülke gaza tavan fiyat istiyor

Aralarında Fransa, İtalya, İspanya ve Belçika’nın da bulunduğu AB üyesi 15 ülke, ithal doğalgaza tavan fiyat uygulamaya yönelik bir plan hazırlanmasını istiyordu. Almanya, Hollanda, Danimarka ve birtakım ülkeler ise bu evrede doğalgaz fiyatlarına tavan getirilmesi fikrine sıcak yaklaşmıyordu. Gaza tavan fiyat getirilmesinin güç arz güvenliğini riske sokacağı görüşünde olan bu ülkeler, uygulamanın bilhassa kış aylarında doğal gaz tedarikine ziyan verebileceğini değerlendiriyordu.

Putin: Tavan fiyat kıtlığa niye olur

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin, geçtiğimiz haftalarda Rusya Güç Haftası kapsamında yaptığı konuşmasında, Avrupa Birliği’nde görüşülen güç için tavan fiyat konusuna da değinerek “Enerji için yapay tavan fiyat belirlemek, global kıtlığa ve fiyatlarda artışa niye oluyor” demişti.