2020 yılının mart ayı itibariyle görülmeye başlayan covid olayları ve artan vefat sayıları ülkelerde kapanma adımlarını zarurî hale getirdi. Devletler vatandaşlarına bu devir içerisinde hem düşük faizli kredi tıpkı vakitte karşılıksız para transferlerinde bulundu. Ekonomistler, 2021 yılında kademeli olarak yükselmeye başlayan enflasyonu süreksiz olacağını telaş edilmemesini lisana getirdi. Ancak 2022 Mart ayında Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş ile artan emtia fiyatları enflasyonda yaşanan yükseliş ivmesini daha da hızlandırdı. Merkez Bankalarının kimileri tahvil geri alımlarına başlarken birtakım bankalar siyaset faizinde kademeli artışa başladı. İçerisinde bulunduğumuz devrin birinci yarısını tamamlarken Fed 1994 yılından daha sonra en büyük faiz artışını gerçekleştirerek yüzde 1,50 – 1,75 düzeyine yükseltti. BoE ise üst üste 5. Defa faiz arttırarak siyaset faizi yüzde 1,25 düzeyine yükseltti. ECB ise tahvil geri alımlarını bitmiş oldurdi ve gelecek görüşmede ise faiz artırımına ait sinyaller verdi.
Ekonomilerde yaşanan bu sıkılaşma adımlarının sonucunda şirketler ve bireylerin yatırım adımları erteledi. Ekonomik aktiviteler bilhassa 2022’nin 2. Çeyreğinde şiddetli bir gerileme gösterdi. Haziran ayında yapılan bir ankette ABD ekonomisin resesyona girme mümkünlüğü yüzde 44 düzeyine yükseldi. Bu sayı 2008 resesyonunda daha düşüktü.
Merkez bankalarının başlattığı bu sıkılaşma adımları ile ABD endekslerinde 2022’nin birinci periyodunda uzun vakit daha sonra en sert düşüşler gerçekleşti. S&P500 endeksi 1970 yılında yaşanan %21 düzeyindeki kayıptan daha sonra en çok kıymet kaybettiği devir oldu.
Görsel 1: S&P500, Nasdaq ve Dow Jones Yılbaşından İtibaren Performansı
Enflasyonda Son 40 Yılın Rekorları Kırıldı
İngiltere’de ve Avrupa’da tıpkı ABD iktisadında olduğunu üzere enflasyon 40 yıllık tepelerine ulaştı. Euro bölgesinde geçtiğimiz Cuma günü açıklanan süreksiz enflasyon sayısına göre yüzde 8,6 düzeyine yükseliş gösterdi. İngiltere’de ise mayıs ayında enflasyon yüzde 9,1 düzeyine yükseliş gösterdi. BoE lideri Bailey’ın yaptığı açıklamalarda enflasyonda iki haneli sayıların görülebileceğini hatta Ekim ayında yüzde 11 düzeylere ulaşılabileceğini açıklamıştı. ABD iktisadında ise yıllık yüzde 8,6 düzeyine yükselen enflasyon 1981 daha sonrasında en yüksek düzeye ulaştı.
Küresel PMI Bilgileri Birinci Yarıda Gerileme Gösterdi
Haziran ayının öncü PMI dataları ise 2022’nin birinci periyodunda ekseriyetle gerileme gösterdi. Hanelerin yükselen enflasyon niçiniyle alım güçlerinde yaşanan azalma ve emtia fiyatlarındaki yükseliş ekonomik aktivitelerde yavaşlamaya niye oldu. ABD’nin Hizmet ve İmalat PMI bilgileri 2022’de son ayında 51,6 ve 52,4 düzeylerine gerileme gösterdi. Bu sayılar bundan evvelki ay 53,4 ve 57,0 düzeylerindeydi. Emsal bir durum Euro bölgesinde de görülmektedir. 52,8 ve 52,0 düzeylerine gerileme gösteren Hizmet ve İmalat PMI’ları geçtiğimiz ay 56,1 ve 54,6 düzeyindeydi.
Ahmet Deniz YAĞBASAN
ALB Yatırım Araştırma Uzman Yardımcısı
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri içinde imzalanacak yatırım danışmanlığı mukavelesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsi görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu niçinle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım sonucu verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
ALB Yatırım
Ekonomilerde yaşanan bu sıkılaşma adımlarının sonucunda şirketler ve bireylerin yatırım adımları erteledi. Ekonomik aktiviteler bilhassa 2022’nin 2. Çeyreğinde şiddetli bir gerileme gösterdi. Haziran ayında yapılan bir ankette ABD ekonomisin resesyona girme mümkünlüğü yüzde 44 düzeyine yükseldi. Bu sayı 2008 resesyonunda daha düşüktü.
Merkez bankalarının başlattığı bu sıkılaşma adımları ile ABD endekslerinde 2022’nin birinci periyodunda uzun vakit daha sonra en sert düşüşler gerçekleşti. S&P500 endeksi 1970 yılında yaşanan %21 düzeyindeki kayıptan daha sonra en çok kıymet kaybettiği devir oldu.
Görsel 1: S&P500, Nasdaq ve Dow Jones Yılbaşından İtibaren Performansı
Enflasyonda Son 40 Yılın Rekorları Kırıldı
İngiltere’de ve Avrupa’da tıpkı ABD iktisadında olduğunu üzere enflasyon 40 yıllık tepelerine ulaştı. Euro bölgesinde geçtiğimiz Cuma günü açıklanan süreksiz enflasyon sayısına göre yüzde 8,6 düzeyine yükseliş gösterdi. İngiltere’de ise mayıs ayında enflasyon yüzde 9,1 düzeyine yükseliş gösterdi. BoE lideri Bailey’ın yaptığı açıklamalarda enflasyonda iki haneli sayıların görülebileceğini hatta Ekim ayında yüzde 11 düzeylere ulaşılabileceğini açıklamıştı. ABD iktisadında ise yıllık yüzde 8,6 düzeyine yükselen enflasyon 1981 daha sonrasında en yüksek düzeye ulaştı.
Küresel PMI Bilgileri Birinci Yarıda Gerileme Gösterdi
Haziran ayının öncü PMI dataları ise 2022’nin birinci periyodunda ekseriyetle gerileme gösterdi. Hanelerin yükselen enflasyon niçiniyle alım güçlerinde yaşanan azalma ve emtia fiyatlarındaki yükseliş ekonomik aktivitelerde yavaşlamaya niye oldu. ABD’nin Hizmet ve İmalat PMI bilgileri 2022’de son ayında 51,6 ve 52,4 düzeylerine gerileme gösterdi. Bu sayılar bundan evvelki ay 53,4 ve 57,0 düzeylerindeydi. Emsal bir durum Euro bölgesinde de görülmektedir. 52,8 ve 52,0 düzeylerine gerileme gösteren Hizmet ve İmalat PMI’ları geçtiğimiz ay 56,1 ve 54,6 düzeyindeydi.
Ahmet Deniz YAĞBASAN
ALB Yatırım Araştırma Uzman Yardımcısı
Yasal Uyarı
Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy idare şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri içinde imzalanacak yatırım danışmanlığı mukavelesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların şahsi görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu niçinle, yalnızca burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım sonucu verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.
ALB Yatırım