Elektrik meblağlarını her üç ayda bir belirleyen Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK), 1 Eylül’den itibaren geçerli olacak biçimde yeni ulusal tarife elektrik ünite meblağlarını deklare etti. EPDK’den yapılan açıklamaya bakılırsa, meskenlerde kullanılan elektriğe ortalama yüzde 20 artırım geldi. Yeni fiyatlarla birlikte bir kilovatsaat elektrik konutlarda 2,16 TL’den 2,60 TL’ye, endüstride 3,42 TL’den 5,14 TL’ye ve ticarethanelerde 3,42 TL’den 4,45 TL’ye çıktı.
Elektrik tedarikçisini değiştirmemiş ya da değiştirip de vazgeçmiş tüketiciler için uygulanacak son kaynak tedarik fiyatını belirleyen ulusal elektrik tarifeleri belirtildi. Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafınca alınan karara bakılırsa, elektrik tarifeleri meskenler için yüzde 20, iş yerleri için yüzde 30 ve endüstriciler için yüzde 50 zamlandı. Olağan şartlarda her çeyrek başında açıklanan elektrik meblağları bu yıl ikinci kez klasikleşmiş artırım devrinin haricinde gerçekleşti. Karşılaştırma sitesi encazip.com tarafınca yapılan tahlile göre bu, gecikmiş Temmuz artırımı olarak da değerlendirilebilirken üçüncü çeyrek periyodun başlangıcı olan Ekim ayında yapılacak ek bir artırımın da öncüsü olabilir.
500 TL’lik fatura 1420 TL oldu
Yapılan son artırımla bir arada güç bedeli üzerinde yılbaşından itibaren konutlara yüzde 184, iş yerlerine yüzde 266 ve endüstriye yüzde 407’lik bir artırım yapılmış oldu. Son artırımla bir arada 2021 yılının Aralık ayında 500 TL elektrik faturası ödeyen bir mesken tüketicisi Eylül ayında 1420 TL ödeyecekken birebir devirde 2000 TL ödeyen bir iş yeri tüketicisinin faturası Eylül ayında 7310 TL gelecek. Vergiler dahil fiyatlara bakılırsa Eylül ayında tüketiciler kWh başına meskenlerde düşük tüketimde 1,73 TL ve yüksek tüketimde 2.60 TL, iş yerlerinde düşük tüketimde 3,34 TL ve yüksek tüketimde 4,45 TL ödeyecek.
Zamlar bir daha üreticinin sırtında, bunun üretici enflasyonuna yansıması olumsuz olacak
Yapılan son elektrik artırımı yüksek elektrik maliyetlerinden kaynaklanıyor olsa da elektrik piyasa ya da üretim maliyeti tarafında, elektriğin hangi hedefle kullanıldığına nazaran bir maliyet değişikliği olmuyor ve tüm abone kümeleri için emsal maliyetler oluşuyor. 2018 yılından beri muhtaçlık duyulan artırımın bu ay da endüstrici ve esnafa yansıtıldığı görüldü. 1 Eylül’den geçerli tarifelere göre güç ünite fiyatları sanayi kümesinde 4,06 TL, iş yeri kümesinde yüksek kademede 3,27 TL, meskenlerde ise yüksek kademede 1,98 TL oldu. Bu birinci bakışta bilhassa dar gelirli hane halkının menfaatine üzere görünse de gerçekte durum bundan epeyce farklı. Çünkü esnaf ve üreticiye yüklenen elektrik maliyetleri çarpan tesiriyle tüm eser ve hizmetlerin maliyetini artırıyor, hane halkı konutta ucuz elektrik kullandığını düşünürken aslında elektrikteki maliyet farkını son tüketici mamüllerinin fiyatına yansıyan artışta ödemiş oluyor. Üretimde en değerli girdi maliyetinin güç maliyeti olduğu göz önünde bulundurulduğunda tüm mamüllerin fiyatının artması direkt olarak enflasyonu artırıyor ve tüketici maliyet bazlı bir elektrik faturasında ödeyeceği fiyattan fazlaca daha fazlasını market alışverişinde yahut öbür eser ve hizmet satın almalarında ödemiş oluyor. 2018 yılından günümüze enflasyon bilgilerine bakıldığında bu durum datalarla doğrulanırken sanayi elektriğindeki bu yüksek artışın önümüzdeki ayın enflasyon datalarına önemli ölçüde yansımasına kesin gözüyle bakılıyor.
Elektrik maliyetleri rekor üstüne rekor kırıyor
Elektrik artırımlarının ardındaki en büyük niye çok yükselen elektrik maliyetleri oldu. 2021 yılının aralık ayında kWh başına 1 TL olan elektrik maliyeti, bu yıl ağustos ayında yüzde 206’lık artışla 3,06 TL düzeyine yükseldi. Bu maliyet 2018 yılı ağustos ayı ile kıyaslandığında ise yüzde 913’lük rekor bir artış olduğu görünüyor. Çoğunluğu doğalgaz ve ithal kömür üzere yabancı kaynaklara bağlı olan elektrik üretimi, kurdaki artış ve global güç krizlerinden önemli manada etkilenmiş durumda. Eylül ayı için ise piyasadaki elektrik maliyeti beklentisi kWh başına 3,5 TL’nin üzerinde. Ağustos ayı için maliyetler böyleyken tüketici tarafında güç bedelleri kWh başına meskenlerde düşük kademede 1,21 TL ve yüksek kademede 1,98 TL, iş yeri düşük kademede 2,37 TL ve yüksek kademede 3,27 TL düzeyinde kaldı. Tüketimin değerli bir çoğunluğunun ünite fiyatının güç maliyetlerinden düşük olması önümüzdeki aylarda tüketici elektrik fiyatlarında yeni artırımların gündemde olacağının işaretini veriyor.
Elektrik üretimi hedefli doğal gaz fiyatı yüzde 50 arttı, bunun tüketiciye yansıması kaçınılmaz
Öte yandan BOTAŞ tarafınca açıklanan elektrik üretimi gayeli doğal gaz tarifesine de 1 Eylül’den geçerli olmak üzere yüzde 50’lik bir artırım yapıldı. Elektrik üretiminin değerli bir çoğunluğunun doğal gaz kaynaklı santrallerden karşılanıyor olması niçiniyle bu artırım elektrik maliyetlerini direkt olarak artıracak ve tüketici elektrik fiyatlarına Ekim ayında önemli bir artırım baskısı oluşacak. BOTAŞ’ın son yaptığı yüzde 50’lik artırım ile 2022 yılı ortasında elektrik üretim emelli doğal gaz fiyatında toplamda yüzde 330’luk artırım yapılmış oldu. Bilhassa kış aylarında gerek doğal gaz talebinin artışı gerekse de doğal gaz kaynaklı santrallerin toplam üretimdeki hissesinin artması ile yıl sonuna kadar tüketicilere tesir edecek en az 1-2 artırımın daha yapılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Tüm dünyanın tersine fosil kaynakların desteklenmesinin orta vadede kararı olumsuz olacak
Elektrik artırımlarını ve elektrik piyasasındaki gelişmeleri değerlendiren encazip.com kurucusu ve güç ekonomisti Çağada Kırım, orta vadede ülkemizi bekleyen tehlikeleri de anlattı. Rusya Ukrayna krizi ile pandemi daha sonrası talep artışının global güç meblağlarını önemli ölçüde artırdığının altını çizen Kırım, kelamlarına şöyle devam etti: “Küresel güç meblağlarının önemli manada arttığı bir gerçek lakin ülkemizdeki maliyetlerin bu kadar artmasının en kıymetli niçini döviz kurlarındaki artış. Amerikan doları kuru 2021 yılı düzeyinde yani 8-9 TL civarında kalsaydı biz bu global krizden ortalama yüzde 60 oranında daha az etkilenirdik. Çünkü geçen yıla nazaran dolar bazında elektrik maliyet artışı yüzde 200 düzeylerinde. Bir öbür taraftan Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik maliyetlerindeki süratli artışın önüne geçmek için birtakım tedbirler alıyor. EPDK’nin aldığı tedbirler tahminen kısa müddette elektrik maliyet artışlarını durdurabilir lakin bu tedbirlerin doping üzere olduğunu, dopingin tesiri geçer geçmez hayli daha berbat sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Kararlar alınırken kesinlikle yerli ve yenilenebilir kaynaklar öncelenmeli ve yatırımcılar bu tarafa yönlendirilmeli. Ne yazık ki şu anda tüm dünyanın tersine bizde fosil kaynaklar destekleniyor, buna ek olarak alınan kararlar yerli, ucuz ve yenilenebilir güce yatırım yapacak yatırımcıyı kaçırıyor. Tüm bunlar yerine derhal tam özgür piyasa şartlarına geçilmeli, maliyetlerin endüstrici üzerine yüklenmesi uygulanmasından vazgeçilmeli ve yerli kaynalar desteklenmelidir. Fakat bu türlü orta vadede ucuz elektrik faturalarından bahsedebiliriz.
Elektrik tedarikçisini değiştirmemiş ya da değiştirip de vazgeçmiş tüketiciler için uygulanacak son kaynak tedarik fiyatını belirleyen ulusal elektrik tarifeleri belirtildi. Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) tarafınca alınan karara bakılırsa, elektrik tarifeleri meskenler için yüzde 20, iş yerleri için yüzde 30 ve endüstriciler için yüzde 50 zamlandı. Olağan şartlarda her çeyrek başında açıklanan elektrik meblağları bu yıl ikinci kez klasikleşmiş artırım devrinin haricinde gerçekleşti. Karşılaştırma sitesi encazip.com tarafınca yapılan tahlile göre bu, gecikmiş Temmuz artırımı olarak da değerlendirilebilirken üçüncü çeyrek periyodun başlangıcı olan Ekim ayında yapılacak ek bir artırımın da öncüsü olabilir.
500 TL’lik fatura 1420 TL oldu
Yapılan son artırımla bir arada güç bedeli üzerinde yılbaşından itibaren konutlara yüzde 184, iş yerlerine yüzde 266 ve endüstriye yüzde 407’lik bir artırım yapılmış oldu. Son artırımla bir arada 2021 yılının Aralık ayında 500 TL elektrik faturası ödeyen bir mesken tüketicisi Eylül ayında 1420 TL ödeyecekken birebir devirde 2000 TL ödeyen bir iş yeri tüketicisinin faturası Eylül ayında 7310 TL gelecek. Vergiler dahil fiyatlara bakılırsa Eylül ayında tüketiciler kWh başına meskenlerde düşük tüketimde 1,73 TL ve yüksek tüketimde 2.60 TL, iş yerlerinde düşük tüketimde 3,34 TL ve yüksek tüketimde 4,45 TL ödeyecek.
Zamlar bir daha üreticinin sırtında, bunun üretici enflasyonuna yansıması olumsuz olacak
Yapılan son elektrik artırımı yüksek elektrik maliyetlerinden kaynaklanıyor olsa da elektrik piyasa ya da üretim maliyeti tarafında, elektriğin hangi hedefle kullanıldığına nazaran bir maliyet değişikliği olmuyor ve tüm abone kümeleri için emsal maliyetler oluşuyor. 2018 yılından beri muhtaçlık duyulan artırımın bu ay da endüstrici ve esnafa yansıtıldığı görüldü. 1 Eylül’den geçerli tarifelere göre güç ünite fiyatları sanayi kümesinde 4,06 TL, iş yeri kümesinde yüksek kademede 3,27 TL, meskenlerde ise yüksek kademede 1,98 TL oldu. Bu birinci bakışta bilhassa dar gelirli hane halkının menfaatine üzere görünse de gerçekte durum bundan epeyce farklı. Çünkü esnaf ve üreticiye yüklenen elektrik maliyetleri çarpan tesiriyle tüm eser ve hizmetlerin maliyetini artırıyor, hane halkı konutta ucuz elektrik kullandığını düşünürken aslında elektrikteki maliyet farkını son tüketici mamüllerinin fiyatına yansıyan artışta ödemiş oluyor. Üretimde en değerli girdi maliyetinin güç maliyeti olduğu göz önünde bulundurulduğunda tüm mamüllerin fiyatının artması direkt olarak enflasyonu artırıyor ve tüketici maliyet bazlı bir elektrik faturasında ödeyeceği fiyattan fazlaca daha fazlasını market alışverişinde yahut öbür eser ve hizmet satın almalarında ödemiş oluyor. 2018 yılından günümüze enflasyon bilgilerine bakıldığında bu durum datalarla doğrulanırken sanayi elektriğindeki bu yüksek artışın önümüzdeki ayın enflasyon datalarına önemli ölçüde yansımasına kesin gözüyle bakılıyor.
Elektrik maliyetleri rekor üstüne rekor kırıyor
Elektrik artırımlarının ardındaki en büyük niye çok yükselen elektrik maliyetleri oldu. 2021 yılının aralık ayında kWh başına 1 TL olan elektrik maliyeti, bu yıl ağustos ayında yüzde 206’lık artışla 3,06 TL düzeyine yükseldi. Bu maliyet 2018 yılı ağustos ayı ile kıyaslandığında ise yüzde 913’lük rekor bir artış olduğu görünüyor. Çoğunluğu doğalgaz ve ithal kömür üzere yabancı kaynaklara bağlı olan elektrik üretimi, kurdaki artış ve global güç krizlerinden önemli manada etkilenmiş durumda. Eylül ayı için ise piyasadaki elektrik maliyeti beklentisi kWh başına 3,5 TL’nin üzerinde. Ağustos ayı için maliyetler böyleyken tüketici tarafında güç bedelleri kWh başına meskenlerde düşük kademede 1,21 TL ve yüksek kademede 1,98 TL, iş yeri düşük kademede 2,37 TL ve yüksek kademede 3,27 TL düzeyinde kaldı. Tüketimin değerli bir çoğunluğunun ünite fiyatının güç maliyetlerinden düşük olması önümüzdeki aylarda tüketici elektrik fiyatlarında yeni artırımların gündemde olacağının işaretini veriyor.
Elektrik üretimi hedefli doğal gaz fiyatı yüzde 50 arttı, bunun tüketiciye yansıması kaçınılmaz
Öte yandan BOTAŞ tarafınca açıklanan elektrik üretimi gayeli doğal gaz tarifesine de 1 Eylül’den geçerli olmak üzere yüzde 50’lik bir artırım yapıldı. Elektrik üretiminin değerli bir çoğunluğunun doğal gaz kaynaklı santrallerden karşılanıyor olması niçiniyle bu artırım elektrik maliyetlerini direkt olarak artıracak ve tüketici elektrik fiyatlarına Ekim ayında önemli bir artırım baskısı oluşacak. BOTAŞ’ın son yaptığı yüzde 50’lik artırım ile 2022 yılı ortasında elektrik üretim emelli doğal gaz fiyatında toplamda yüzde 330’luk artırım yapılmış oldu. Bilhassa kış aylarında gerek doğal gaz talebinin artışı gerekse de doğal gaz kaynaklı santrallerin toplam üretimdeki hissesinin artması ile yıl sonuna kadar tüketicilere tesir edecek en az 1-2 artırımın daha yapılmasına kesin gözüyle bakılıyor.
Tüm dünyanın tersine fosil kaynakların desteklenmesinin orta vadede kararı olumsuz olacak
Elektrik artırımlarını ve elektrik piyasasındaki gelişmeleri değerlendiren encazip.com kurucusu ve güç ekonomisti Çağada Kırım, orta vadede ülkemizi bekleyen tehlikeleri de anlattı. Rusya Ukrayna krizi ile pandemi daha sonrası talep artışının global güç meblağlarını önemli ölçüde artırdığının altını çizen Kırım, kelamlarına şöyle devam etti: “Küresel güç meblağlarının önemli manada arttığı bir gerçek lakin ülkemizdeki maliyetlerin bu kadar artmasının en kıymetli niçini döviz kurlarındaki artış. Amerikan doları kuru 2021 yılı düzeyinde yani 8-9 TL civarında kalsaydı biz bu global krizden ortalama yüzde 60 oranında daha az etkilenirdik. Çünkü geçen yıla nazaran dolar bazında elektrik maliyet artışı yüzde 200 düzeylerinde. Bir öbür taraftan Güç Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) elektrik maliyetlerindeki süratli artışın önüne geçmek için birtakım tedbirler alıyor. EPDK’nin aldığı tedbirler tahminen kısa müddette elektrik maliyet artışlarını durdurabilir lakin bu tedbirlerin doping üzere olduğunu, dopingin tesiri geçer geçmez hayli daha berbat sonuçlar doğuracağını düşünüyorum. Kararlar alınırken kesinlikle yerli ve yenilenebilir kaynaklar öncelenmeli ve yatırımcılar bu tarafa yönlendirilmeli. Ne yazık ki şu anda tüm dünyanın tersine bizde fosil kaynaklar destekleniyor, buna ek olarak alınan kararlar yerli, ucuz ve yenilenebilir güce yatırım yapacak yatırımcıyı kaçırıyor. Tüm bunlar yerine derhal tam özgür piyasa şartlarına geçilmeli, maliyetlerin endüstrici üzerine yüklenmesi uygulanmasından vazgeçilmeli ve yerli kaynalar desteklenmelidir. Fakat bu türlü orta vadede ucuz elektrik faturalarından bahsedebiliriz.