Fransa Başbakanı Elisabeth Borne, 10 Ocak’ta Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron‘un seçim vaatleri içinde yer alan emeklilik ıslahatının içeriğini açıklamıştı. Emeklilik yaşının 62 olduğu ülkede 1 Eylül’den itibaren yasal emeklilik yaşının kademeli olarak her yıl 3 ay yükseltilerek 2030’da 64’e çıkarılacağını bildiren Borne, 2027’de emeklilik maaşının tamamını alabilmek için 43 yıl boyunca prim ödeme koşulu olacağını kaydetmişti.
Bu gelişmelerin akabinde sendikaların bilgilerine bakılırsa Fransa’da 2 milyondan fazla kişi, “60 yaşında emeklilik”, “yaşamını kazanmak için hayatını kaybetmek” yazılı pankartlarla sokaklara döküldü.
Frasan’da genel grevin atmosferini Sosyolog, Sorbonne Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Gazeteci Pınar Kılavuz ile konuştuk. IPSOS’un yaptığı araştırmaya göre halkın yüzde 69’unun sözkonusu ıslahata karşı olduğunu söyleyen Kılavuz, Fransa’da halkın öfkesini ve isyanını ateşleyen niçinlerin başında enflasyonun artması ve alım gücünün düşmesi olduğunu söz etti.
‘Emeklilik yaşı, bardağı taşıran son damla oldu’
“Enflasyon gün prestiji ile yüzde 6,2 ve önümüzdeki aylarda yüzde 7 olması bekleniyor” diyen Kılavuz şu biçimde devam etti: “Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden daha sonra başlayan güç krizi ile Fransa’da da güç fiyatlarına artırım geldi. Elektrik faturalarındaki yükselme, işletmeleri de etkiliyor. Bu şartlarda bir de emeklilik yaşının kademeli olarak 65’e çıkartılacak olması bardağı taşıran son damla oldu.”
‘Reformdan etkilenmeyen emekliler Fransızların daha epey çalışmasını istiyor’
IPSOS’un yaptığı son araştırmaya bakılırsa halkın yüzde 69’unun bu ıslahata karşı olduğunu tabir eden Sosyolog diğer bir araştırmadan da şu sözlerle bahsetti: “Başka değişik bir araştırmanın sunduğu datalara nazaran, çalışanların yüzde 67’si hükümetin projesine karşı çıkarsa, emekliler yüzde 60 oranında takviye veriyor. Bu nesil çatışması en hayli emeklilik yaşının 64’e çıkarılması konusunda ortaya çıkıyor; çalışanların dörtte üçü ( yüzde 75) bunu istemiyor, ıslahatı ilgilendirmeyen emekliler ise yüzde 54 oranında onaylıyor. Ayrıyeten, ankete katılanların yüzde 60’ı mevcut emeklilik sisteminin düzgün çalıştığına inanıyor; bu oran Eylül ayından bu yana da artıyor. Emeklilerin ve 65 yaş üstü şahısların çoğunluğu, bu ıslahattan etkilenmemelerine karşın Fransızların daha uzun mühlet çalışmasını istiyor (ViaVoice anketi için yüzde 54, Odoxa Mascaret için yüzde 51). Öte yandan, çalışanlar sıklıkla buna karşı çıkıyor (21 Aralık BVA anketine göre yüzde 65).”
Eşit fiyat hayal…
Bu yasa en epey bayanları etkileyecek
2017 yılından bu yana Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’ın gündeminde olan ve sarı yeleklileri sokaklara döken emeklilik ıslahatı, Covid-19 salgını niçiniyle sekteye uğramış ortalık biraz yatışınca hükümet bir daha bu bahiste adımlar atmak üzere kolları sıvamıştı. Geçtiğimiz Nisan ayında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de emeklilik ıslahatı konusunun Macron’un programında olduğunu hatırlatan Kılavuz, süreçten en hayli etkilenecek olan kısımlar için, “En epeyce hangi kesitler etkilenecek sorusuna gelecek olursak alışılmış ki emekliliği yaklaşan şahıslar. Ve toplumsal cinsiyet açısından pahalandırmak gerekirse de kadınlar… Bayanların emekli maaşları erkeklerden ortalama olarak daha düşüktür. 2023’de eşit fiyat Fransa’da hala geçerli değil. Ortalama olarak, bayanlar erkeklerden yüzde 22 daha az kazanıyor. Emekli maaşlarında ise fark daha da fazla” dedi.
‘Bu bir tercih değil, toplumsal dayatma’
Kadınlar ve erkekler içindeki emek uçurumunu şöyleki anlattı Kılavuz: “2020’de emeklilik açısından bayan ve erkekler içinde yüzde 40’lık bir uçurum oluştu. Bayanların mesleği daha fazlaca kesintiye uğrarken, yarı vakitli işlerde çalışanların da çoğunluğunu bayanlar oluşturuyor. Çalışan bölümün yüzde 18’i yarı vakitli çalışıyor. Her 4 bayandan 1’i yarı vakitli çalışırken,, erkeklerde bu, her 10 erkekten 1’i. Çocuklara bakacak kurum ya da birini bulamadıkları için, mesken işleri bayanın ‘doğal gorev’ tarifinde varmış üzere davranıldığı için, erkekler daha cok mesleklerine odaklanabilirken, bayanlar daha hayli yarı vakitli işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Bu bir tercih değil, Toplumsal dayatma. Fransa’da yaşlı bir şahsa yahut engelli bir akrabaya bakmak için çalışmayı bırakanların üçte ikisi bayan. Bundan daha sonra ‘bakıcı’ olarak geçirilen bu müddet, fiyatsız çeyrek katkı hissesi hakkını da verecektir. bu türlü yaklaşık 40 bin kişi etkilendi.”
‘Türkiye muhalefeti güzel tahlil etmeli’
“Türkiye ve Fransa’nın emeklilik kurallarını karşılaştırırsanız, iki toplumun içindeki ses yükseltme refleksini sosyolojik olarak nasıl yorumlarsınız?” diye sorduğumuz Kılavuz Türkiye’deki muhalefet başkanlarının diğer ülkelerdeki durumları düzgün gözlemlenmesinin kritik bir değer teşkil ettiğini vurgulayarak, “Fransızların idareye karşı ses çıkartması epey eskiye dayanıyor. Kıyaslamaya muhalefetin ve sendikaların tavrı ile başlamak isterim. Fransa’da muhalefet başkanları (hem sağ hem sol partiler) birinci günden bu ıslahata karşı seslerini çıkarttılar, sokağa çıktılar ve en kıymetlisi halkın yanında yürüdüler. Halka ‘sokağa çıkmayın’ davetinde bulunmadılar. Hükümeti demokratik yollarla eleştirmenin yollarını uyguladılar, grev anayasal bir hak ve hareket yapmak da temel haklardan biri. Fransa’da 19 Ocak’ta bir tarih daha yazıldı. İçişleri Bakanlığı’na göre 1,2 milyon, sendikalara bakılırsa 2 milyon kişi sokaklardaydı.
Bunun öteki bir sebebi ise halkın iktidardan korkmuyor olması (bu yalnızca Macron hükümeti için değil hepsi için geçerli).”
‘Muhalefet halktan güç alıyor’
Kılavuz kelamlarını şu biçimde tamamladı: “Muhalefet de halktan gücünü alıyor, halkı dinlemeyi biliyor. Hak aramak Türkiye’de de solcu bölümün en kıymetli kozu. Lakin solculuk, sosyalizm üzere kavramlar ‘şeytanlaştırıldığı’ için, hakkını arayanlar da ‘hain’ ilan edilirken insanların sokağa çıkma, baş kaldırma konusundaki kaygılarını anlamaya çalışmak gerekiyor. Bu noktada da halk, muhalefetten bir güç alabilir. Türkiye’de de yapılan haksızlıklara karşı duran, demokratik yollardan hakkini arayan bir kesim var, sayılarının artmasını temenni ediyorum. ve bilhassa seçim yaklaşırken muhalefet önderlerinin, danışmanlarının diğer ülkelerdeki durumları yeterli gözlemlemesi kritik bir değer teşkil ediyor.”
Bu gelişmelerin akabinde sendikaların bilgilerine bakılırsa Fransa’da 2 milyondan fazla kişi, “60 yaşında emeklilik”, “yaşamını kazanmak için hayatını kaybetmek” yazılı pankartlarla sokaklara döküldü.
Frasan’da genel grevin atmosferini Sosyolog, Sorbonne Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Gazeteci Pınar Kılavuz ile konuştuk. IPSOS’un yaptığı araştırmaya göre halkın yüzde 69’unun sözkonusu ıslahata karşı olduğunu söyleyen Kılavuz, Fransa’da halkın öfkesini ve isyanını ateşleyen niçinlerin başında enflasyonun artması ve alım gücünün düşmesi olduğunu söz etti.
‘Emeklilik yaşı, bardağı taşıran son damla oldu’
“Enflasyon gün prestiji ile yüzde 6,2 ve önümüzdeki aylarda yüzde 7 olması bekleniyor” diyen Kılavuz şu biçimde devam etti: “Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinden daha sonra başlayan güç krizi ile Fransa’da da güç fiyatlarına artırım geldi. Elektrik faturalarındaki yükselme, işletmeleri de etkiliyor. Bu şartlarda bir de emeklilik yaşının kademeli olarak 65’e çıkartılacak olması bardağı taşıran son damla oldu.”
‘Reformdan etkilenmeyen emekliler Fransızların daha epey çalışmasını istiyor’
IPSOS’un yaptığı son araştırmaya bakılırsa halkın yüzde 69’unun bu ıslahata karşı olduğunu tabir eden Sosyolog diğer bir araştırmadan da şu sözlerle bahsetti: “Başka değişik bir araştırmanın sunduğu datalara nazaran, çalışanların yüzde 67’si hükümetin projesine karşı çıkarsa, emekliler yüzde 60 oranında takviye veriyor. Bu nesil çatışması en hayli emeklilik yaşının 64’e çıkarılması konusunda ortaya çıkıyor; çalışanların dörtte üçü ( yüzde 75) bunu istemiyor, ıslahatı ilgilendirmeyen emekliler ise yüzde 54 oranında onaylıyor. Ayrıyeten, ankete katılanların yüzde 60’ı mevcut emeklilik sisteminin düzgün çalıştığına inanıyor; bu oran Eylül ayından bu yana da artıyor. Emeklilerin ve 65 yaş üstü şahısların çoğunluğu, bu ıslahattan etkilenmemelerine karşın Fransızların daha uzun mühlet çalışmasını istiyor (ViaVoice anketi için yüzde 54, Odoxa Mascaret için yüzde 51). Öte yandan, çalışanlar sıklıkla buna karşı çıkıyor (21 Aralık BVA anketine göre yüzde 65).”
Eşit fiyat hayal…
Bu yasa en epey bayanları etkileyecek
2017 yılından bu yana Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’ın gündeminde olan ve sarı yeleklileri sokaklara döken emeklilik ıslahatı, Covid-19 salgını niçiniyle sekteye uğramış ortalık biraz yatışınca hükümet bir daha bu bahiste adımlar atmak üzere kolları sıvamıştı. Geçtiğimiz Nisan ayında gerçekleşen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de emeklilik ıslahatı konusunun Macron’un programında olduğunu hatırlatan Kılavuz, süreçten en hayli etkilenecek olan kısımlar için, “En epeyce hangi kesitler etkilenecek sorusuna gelecek olursak alışılmış ki emekliliği yaklaşan şahıslar. Ve toplumsal cinsiyet açısından pahalandırmak gerekirse de kadınlar… Bayanların emekli maaşları erkeklerden ortalama olarak daha düşüktür. 2023’de eşit fiyat Fransa’da hala geçerli değil. Ortalama olarak, bayanlar erkeklerden yüzde 22 daha az kazanıyor. Emekli maaşlarında ise fark daha da fazla” dedi.
‘Bu bir tercih değil, toplumsal dayatma’
Kadınlar ve erkekler içindeki emek uçurumunu şöyleki anlattı Kılavuz: “2020’de emeklilik açısından bayan ve erkekler içinde yüzde 40’lık bir uçurum oluştu. Bayanların mesleği daha fazlaca kesintiye uğrarken, yarı vakitli işlerde çalışanların da çoğunluğunu bayanlar oluşturuyor. Çalışan bölümün yüzde 18’i yarı vakitli çalışıyor. Her 4 bayandan 1’i yarı vakitli çalışırken,, erkeklerde bu, her 10 erkekten 1’i. Çocuklara bakacak kurum ya da birini bulamadıkları için, mesken işleri bayanın ‘doğal gorev’ tarifinde varmış üzere davranıldığı için, erkekler daha cok mesleklerine odaklanabilirken, bayanlar daha hayli yarı vakitli işlerde çalışmak zorunda kalıyor. Bu bir tercih değil, Toplumsal dayatma. Fransa’da yaşlı bir şahsa yahut engelli bir akrabaya bakmak için çalışmayı bırakanların üçte ikisi bayan. Bundan daha sonra ‘bakıcı’ olarak geçirilen bu müddet, fiyatsız çeyrek katkı hissesi hakkını da verecektir. bu türlü yaklaşık 40 bin kişi etkilendi.”
‘Türkiye muhalefeti güzel tahlil etmeli’
“Türkiye ve Fransa’nın emeklilik kurallarını karşılaştırırsanız, iki toplumun içindeki ses yükseltme refleksini sosyolojik olarak nasıl yorumlarsınız?” diye sorduğumuz Kılavuz Türkiye’deki muhalefet başkanlarının diğer ülkelerdeki durumları düzgün gözlemlenmesinin kritik bir değer teşkil ettiğini vurgulayarak, “Fransızların idareye karşı ses çıkartması epey eskiye dayanıyor. Kıyaslamaya muhalefetin ve sendikaların tavrı ile başlamak isterim. Fransa’da muhalefet başkanları (hem sağ hem sol partiler) birinci günden bu ıslahata karşı seslerini çıkarttılar, sokağa çıktılar ve en kıymetlisi halkın yanında yürüdüler. Halka ‘sokağa çıkmayın’ davetinde bulunmadılar. Hükümeti demokratik yollarla eleştirmenin yollarını uyguladılar, grev anayasal bir hak ve hareket yapmak da temel haklardan biri. Fransa’da 19 Ocak’ta bir tarih daha yazıldı. İçişleri Bakanlığı’na göre 1,2 milyon, sendikalara bakılırsa 2 milyon kişi sokaklardaydı.
Bunun öteki bir sebebi ise halkın iktidardan korkmuyor olması (bu yalnızca Macron hükümeti için değil hepsi için geçerli).”
‘Muhalefet halktan güç alıyor’
Kılavuz kelamlarını şu biçimde tamamladı: “Muhalefet de halktan gücünü alıyor, halkı dinlemeyi biliyor. Hak aramak Türkiye’de de solcu bölümün en kıymetli kozu. Lakin solculuk, sosyalizm üzere kavramlar ‘şeytanlaştırıldığı’ için, hakkını arayanlar da ‘hain’ ilan edilirken insanların sokağa çıkma, baş kaldırma konusundaki kaygılarını anlamaya çalışmak gerekiyor. Bu noktada da halk, muhalefetten bir güç alabilir. Türkiye’de de yapılan haksızlıklara karşı duran, demokratik yollardan hakkini arayan bir kesim var, sayılarının artmasını temenni ediyorum. ve bilhassa seçim yaklaşırken muhalefet önderlerinin, danışmanlarının diğer ülkelerdeki durumları yeterli gözlemlemesi kritik bir değer teşkil ediyor.”