Hollanda’dan yüzseneler daha sonra gelen kölelik özrü

Fergus

New member
İdari başşehir Lahey’deki Hollanda Ulusal Arşivleri’nde yapılan merasimde konuşan Hollanda Başbakanı Mark Rutte, ülkesinin kölelik tarihi ve köle ticaretindeki rolünden ötürü hükümeti ismine özür diledi.

Rutte, “Yüzseneler boyunca Hollanda devleti ismine birfazlaca kişi metalaştırıldı, sömürüldü ve berbat muamele gördü. Yüzseneler boyunca Hollanda devleti tarafınca insan onuru ayaklar altına alındı” sözlerini kullandı.

Köleliğin insanlığa karşı kabahat teşkil ettiğini kaydeden Rutte, “Milyonlarca insan bu kabahatin acısını çekti ve çekiyor. Hollanda kendi hissesine düşeni kabullenmeli” formunda konuştu.

Rutte, evvelki hükümetlerin ülkenin kölelik tarihini kabullenmede eksik kaldığını belirterek, “Hollanda hükümeti ismine özür diliyorum” dedi.

Başbakan Rutte, kölelik tarihine yönelik farkındalığı arttırmak için hükümetin 200 milyon euroluk fon sağlayacağını vurguladı.

Özrün tarihine tepki

Rutte, özür konuşmasında 19 Aralık tarihinin seçimine ait tenkitlere, “Biliyoruz ki herkes için tek bir hakikat tarih, gerçek kelam ve hakikat yer yok” karşılığını verdi.

Hollanda’da yaşayan Surinamlılar, Hollanda’nın köleliğe ait özrünün “aceleci ve dayatmacı” olduğu nedeni öne sürülerek reaksiyon göstererek, 19 Aralık tarihinin değiştirilmesi için mahkemeye başvurmuş lakin müracaatları kabul edilmemişti.

Hollanda’da yaşayan Surinamlılara ilişkin vakıflar ismine davayı açan avukat Joancy Breeveld, “Müvekkillerim, özrün bir kere yapılan bir şey olduğu için düzgün ve daha uygun biçimde yapılmasını istiyor” demişti.

Surinamlılar, özrün daha manalı olması için hükümetin evvela kimlerin köle ticaretinde rol aldığının ve köleliğin nasıl uygulandığının tam olarak araştırmasını beklerken, köleliğin resmi olarak yasaklandığı 1 Temmuz’da aceleye getirilmemiş bir özür istemişti.

Bakanlar eski kolonilere gitti

Hükümet sitesinden yapılan yazılı açıklamada, resmi özrün akabinde kabinedeki 7 bakanın Surinam ve Hollanda’nın Karayipler’deki eski sömürgelerine giderek, Rutte’nin özrünü buradaki yöneticilerle ve sivil toplumun önderleriyle görüştüğü açıklandı.

Buna göre, Maddeleri Müdafaa Bakanı Frank Weerwind‘in Surinam’ın başşehri Parambino, Göçten Sorumlu Devlet Bakanı Eric Van der Burg’un Aruba, Toplumsal İşler ve Çalışma Bakanı Karien van Gennip’in Bonaire, Kraliyet alakalarından sorumlu Devlet Bakanı Alexandra van Huffelen’in Kuraçao, Maliyeden sorumlu Devlet Bakanı Marnix van Rij’in Sint Eustatius, Refah ve Spordan sorumlu Devlet Bakanı Maarten van Oooijen‘in Saba, Sıhhat Bakanı Ernst Kuipers‘in ise Sint Marteen Adası’ndaki yetkililer ve sivil toplum temsilcilerine Hollanda’nın resmi özrünü iletti.

Özür nasıl karşılandı?

Sint Maarten Başbakanı Silveria Jacobs, Hollanda’nın özrünü, “görüşleri alınmadığı” ve “tazminat ödenmeyeceği” nedeni öne sürülerek kabul etmeyeceklerini açıklarken, Hollandalı milletvekillerinin birçok hükümetin özür dilenmesini olumlu karşıladı.

Hollanda’nın özür dilemesinden rahatsız olan çok sağcı milletvekili Geert Wilders ise Twitter’dan “Rutte’nin özrü sebebiyle özür diliyorum” paylaşımını yaptı.

Son senelerda Amsterdam, Rotterdam, Utrecht ve Lahey üzere büyük kentlerin yanı sıra Hollanda Merkez Bankası, ABN Amro üzere kurumlar da kölelik tarihli rolleri sebebiyle özür dilediklerini açıklamıştı.

2023’ün ‘kölelik anma yılı’ ilan edilmesi düşünülüyor

Hollanda’da 2023’ün, köleliğin kaldırılışının 150. yılı olması sebebiyle “kölelik anma yılı” ilan edilmesi düşünülüyor.

Güney Amerika ve Afrika’nın kıyı bölümlerinde sömürge idaresi kuran Hollanda, 16. yüzyılın sonlarında “Transatlantik” bölgesinde köle ticaretine başlamış ve “altın çağı”nı yaşadığı 17. yüzyılın ortasında Güney Amerika-Avrupa içindeki köle ticaretinin en değerli aktörlerinden biri olduktan daha sonra 1 Temmuz 1863’te köle ticaretini resmen yasakladı.