Türkiye İMSAD Mart-Nisan 2022 Bölüm Raporu’na nazaran, yeni iktisat modelinin ve Rusya-Ukrayna savaşının tesirleri inşaat gereçleri endüstrinin performansına yansımaya başladı. Şubat ayında üretim geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 8,3 artarken, alt kesimlerde üretim farklılıklar göstermeye başladı. Yüksek fiyatlara karşın konutun bir daha yatırım aracı olarak öne çıkması, konut satışlarını ve inşaat dalını hareketlendirdi.
Türkiye İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), yapı bölümü ve iktisat etrafları tarafınca dikkatle izlenen aylık bölüm raporunun mart-nisan ayı sonuçlarını deklare etti.
Raporda şu değerlendirmeler yer aldı: 2022 yılının geride kalan dört ayında yeni iktisat modelinin ve Rusya-Ukrayna savaşının, inşaat gereçleri endüstrinin performansını ağır biçimde etkilediği görüldü. 20 Aralık tarihinden itibaren yürürlüğe konulan yeni iktisat modelinin birinci uygulama sonuçları ile oluşan yüksek enflasyon ortamı, tüm alt bölümler ve firmalar için maliyetlerin arttığı bir periyot yarattı. Öte yanda Rusya-Ukrayna savaşının direkt ve dolaylı olarak ihracat pazarlarına tesirleri de hissedilmeye başlandı.
Ekonomilerde yavaşlama beklentileri giderek yükseliyor. İnşaat gereçleri ihracatında bir periyot daha sonrasına yönelik yavaşlama mümkünlüğü da arttı.
Yüksek enflasyon üretim maliyetlerini artırıyor
Yeni iktisat modeli iç piyasada birinci evrede yüksek enflasyon yaratırken, bu durum en hayli endüstrici ve ihracatçıyı olumsuz etkiledi. Üretici meblağlarında yaşanan ortalama yüzde 115 oranındaki artış hem de direkt sanayicilerin katlanmak zorunda kaldığı maliyet artışını işaret ediyor. Metal inşaat materyalleri endüstrilerinde fiyat artışları yüzde 150’nin, çimento, cam ve seramik endüstrilerinde ise yüzde 125’in üzerine çıkmış durumda. Endüstride meydana gelen maliyet artışları dalda büyük bir mali baskı oluşturuyor.
Kur muhafazalı mevduatlardan, ihracat bedellerinin satışına, kredilerden KDV düzenlemelerine ve TL cinsi ödeme yükümlülüklerine kadar yeni iktisat modelinin tüm siyaset araçları, endüstrici ve ihracatçıların faaliyetlerini direkt etkiledi. “Liralaşma” maksadına bağlı bu düzenlemeler ister istemez ek yükler getirdi. Kelam konusu düzenlemeler yapılırken iş dünyası ile istişare yapılmasının ve makul geçiş periyotlarının tanınmasının faydalı olacağı bedellendiriliyor.
Üretim şubatta yüzde 8,3 arttı
2021 yılında yüzde 19,6 oranında artan inşaat materyali sanayi üretimi, 2022 yılı ocak ayında güç kesintileri niçiniyle değerli ölçüde yavaşlayarak yüzde 0,1 olarak gerçekleşmiş, şubat ayında ise bir daha hareketlenerek geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 8,3 artmıştı. bu biçimdece yılın birinci iki aylık devrinde üretim artışı geçen yılın birinci iki ayına nazaran yüzde 4,7 büyüdü. İnşaat materyallerine yönelik iç ve dış talep şubat ayında da arttı.
Yüksek enflasyon iç pazarı, Rusya-Ukrayna savaşı ihracat pazarlarını etkilerken, inşaat materyali endüstrinde üretim performansı alt kesimlere nazaran farklılıklar göstermeye başladı. 2021 yılında tüm alt bölümlerde üretim yüksek büyümeler kaydetmişti. 2022 yılında ise alt kesimlerin yarısında üretim artışı, öteki yarısında ise üretim düşüşü görüldü. Yılın birinci iki ayında 12 alt kesimde üretim geçen yıla göre artarken, 10 alt kesimde üretim düştü.
2022 yılının birinci iki ayında en yüksek üretim artışı yüzde 30,4 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemelerinde, yüzde 29,8 ile seramik kaplama materyallerinde ve yüzde 25,7 ile seramik sıhhat gereçlerinde gerçekleşti. Demir çelikten çubuk ve profiller üretimi yüzde 23,6 ve plastik inşaat materyalleri üretimi 20,2 yükseldi. Buna rağmen yılın birinci iki aylık periyodunda tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 22,2, metalden kapı ve pencereler üretiminde ise yüzde 9,4 gerileme kaydedildi.
Yükselen fiyatlara karşın konut bir daha yatırım aracı oluyor
Yüksek enflasyon niçiniyle konut meblağlarında ve kiralarda kısa müddette yüzde 100’ü aşan şok artışlar yaşanmasına karşın son birkaç yıldır durağan kalan ve yatırım getirisi düşen konutlar, bir daha yatırım aracı haline geldi. Öteki tasarruf araçlarındaki getirilerin enflasyon karşısında erimesi, konuta yönelik talepte artışa yol açarken, kiralar da artan talebe bağlı olarak yükseldi.
2022 yılı mart ayında konut satışları bundan evvelki yılın mart ayına bakılırsa yüzde 20,6 artarak 134 bin 710 adede ulaştı. Yılın birinci çeyreğinde ise geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa yüzde 21,7 artarak 320 bin 63 adet olarak gerçekleşti. Konut kredisi faiz oranlarının yüksek bulunmasına rağmen yüksek enflasyon karşısında konutun yatırım aracı olma özelliğinin bir daha öne çıkmaya başlaması, konut satışlarında evvelki aylarda başlayan üst taraflı bir ivme yarattı. Konut satışlarındaki yükselişin bir periyot daha yatırım aracı odaklı olarak devam etmesi bekleniyor.
İtimat endeksi nisanda 3,7 puan arttı
Mart, nisan aylarında inşaat kesiminde inanç eğilimi, mevcut işler ve siparişlerde artış hudutlu bulunmasına karşın ümit verdi. Endeks nisan ayında bundan evvelki aya bakılırsa 3,7 puan yükseldi. İnanç endeksi mevsimsellik, mevcut işlerin seyri ve alınan yeni siparişlerin ölçüsüne bağlı olarak toparlanma eğilimi içine girdi. Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan savaşın inanç endeksi üstündeki tesirleri ise şimdilik değersiz düzeyde kaldı.
Öte yandan konut fiyatlarındaki artışlar, yeni konut arzının azalması, yatırım aracı olarak konuta yönelik talebinin artması, yeni inşaat başlangıçlarını destekleyen gelişmeler oldu. Düşük TL kredi faiz oranları da müteahhitlik dalına olumlu katkı sağladı.
İnşaat bölümünde hareketlenme başladı
Yeni yılın birinci iki ayında gerileyen inşaat bölümündeki mevcut işler düzeyi, tüm bölgelere olumlu yansıyan mevsimselliğin de tesiriyle mart ve nisan aylarında arttı. Nisan ayında evvelki aya bakılırsa 2,1 puan artış kaydedildi. İnşaat maliyetlerindeki artışa karşın mevcut işlerde beliren toparlanma eğilimi de ümit veriyor.
Yüksek maliyetler ve ekonomik belirsizlikler niçiniyle yeni alınan siparişlerde ise yılın birinci üç ayında durağanlık yaşanmıştı. Nisan ayında ise alınan yeni iş siparişlerinde mevsimselliğin de olumlu tesiriyle yılın birinci artışı gerçekleşti ve bundan evvelki aya gore 3,7 puan arttı. Mevcut şartlar niçiniyle, nisan ayındaki artışa karşın yeni alınan işler düzeyi düşük kalmaya devam ediyor.
Türkiye İnşaat Gereci Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD), yapı bölümü ve iktisat etrafları tarafınca dikkatle izlenen aylık bölüm raporunun mart-nisan ayı sonuçlarını deklare etti.
Raporda şu değerlendirmeler yer aldı: 2022 yılının geride kalan dört ayında yeni iktisat modelinin ve Rusya-Ukrayna savaşının, inşaat gereçleri endüstrinin performansını ağır biçimde etkilediği görüldü. 20 Aralık tarihinden itibaren yürürlüğe konulan yeni iktisat modelinin birinci uygulama sonuçları ile oluşan yüksek enflasyon ortamı, tüm alt bölümler ve firmalar için maliyetlerin arttığı bir periyot yarattı. Öte yanda Rusya-Ukrayna savaşının direkt ve dolaylı olarak ihracat pazarlarına tesirleri de hissedilmeye başlandı.
Ekonomilerde yavaşlama beklentileri giderek yükseliyor. İnşaat gereçleri ihracatında bir periyot daha sonrasına yönelik yavaşlama mümkünlüğü da arttı.
Yüksek enflasyon üretim maliyetlerini artırıyor
Yeni iktisat modeli iç piyasada birinci evrede yüksek enflasyon yaratırken, bu durum en hayli endüstrici ve ihracatçıyı olumsuz etkiledi. Üretici meblağlarında yaşanan ortalama yüzde 115 oranındaki artış hem de direkt sanayicilerin katlanmak zorunda kaldığı maliyet artışını işaret ediyor. Metal inşaat materyalleri endüstrilerinde fiyat artışları yüzde 150’nin, çimento, cam ve seramik endüstrilerinde ise yüzde 125’in üzerine çıkmış durumda. Endüstride meydana gelen maliyet artışları dalda büyük bir mali baskı oluşturuyor.
Kur muhafazalı mevduatlardan, ihracat bedellerinin satışına, kredilerden KDV düzenlemelerine ve TL cinsi ödeme yükümlülüklerine kadar yeni iktisat modelinin tüm siyaset araçları, endüstrici ve ihracatçıların faaliyetlerini direkt etkiledi. “Liralaşma” maksadına bağlı bu düzenlemeler ister istemez ek yükler getirdi. Kelam konusu düzenlemeler yapılırken iş dünyası ile istişare yapılmasının ve makul geçiş periyotlarının tanınmasının faydalı olacağı bedellendiriliyor.
Üretim şubatta yüzde 8,3 arttı
2021 yılında yüzde 19,6 oranında artan inşaat materyali sanayi üretimi, 2022 yılı ocak ayında güç kesintileri niçiniyle değerli ölçüde yavaşlayarak yüzde 0,1 olarak gerçekleşmiş, şubat ayında ise bir daha hareketlenerek geçen yılın tıpkı ayına göre yüzde 8,3 artmıştı. bu biçimdece yılın birinci iki aylık devrinde üretim artışı geçen yılın birinci iki ayına nazaran yüzde 4,7 büyüdü. İnşaat materyallerine yönelik iç ve dış talep şubat ayında da arttı.
Yüksek enflasyon iç pazarı, Rusya-Ukrayna savaşı ihracat pazarlarını etkilerken, inşaat materyali endüstrinde üretim performansı alt kesimlere nazaran farklılıklar göstermeye başladı. 2021 yılında tüm alt bölümlerde üretim yüksek büyümeler kaydetmişti. 2022 yılında ise alt kesimlerin yarısında üretim artışı, öteki yarısında ise üretim düşüşü görüldü. Yılın birinci iki ayında 12 alt kesimde üretim geçen yıla göre artarken, 10 alt kesimde üretim düştü.
2022 yılının birinci iki ayında en yüksek üretim artışı yüzde 30,4 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemelerinde, yüzde 29,8 ile seramik kaplama materyallerinde ve yüzde 25,7 ile seramik sıhhat gereçlerinde gerçekleşti. Demir çelikten çubuk ve profiller üretimi yüzde 23,6 ve plastik inşaat materyalleri üretimi 20,2 yükseldi. Buna rağmen yılın birinci iki aylık periyodunda tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 22,2, metalden kapı ve pencereler üretiminde ise yüzde 9,4 gerileme kaydedildi.
Yükselen fiyatlara karşın konut bir daha yatırım aracı oluyor
Yüksek enflasyon niçiniyle konut meblağlarında ve kiralarda kısa müddette yüzde 100’ü aşan şok artışlar yaşanmasına karşın son birkaç yıldır durağan kalan ve yatırım getirisi düşen konutlar, bir daha yatırım aracı haline geldi. Öteki tasarruf araçlarındaki getirilerin enflasyon karşısında erimesi, konuta yönelik talepte artışa yol açarken, kiralar da artan talebe bağlı olarak yükseldi.
2022 yılı mart ayında konut satışları bundan evvelki yılın mart ayına bakılırsa yüzde 20,6 artarak 134 bin 710 adede ulaştı. Yılın birinci çeyreğinde ise geçen yılın birebir periyoduna bakılırsa yüzde 21,7 artarak 320 bin 63 adet olarak gerçekleşti. Konut kredisi faiz oranlarının yüksek bulunmasına rağmen yüksek enflasyon karşısında konutun yatırım aracı olma özelliğinin bir daha öne çıkmaya başlaması, konut satışlarında evvelki aylarda başlayan üst taraflı bir ivme yarattı. Konut satışlarındaki yükselişin bir periyot daha yatırım aracı odaklı olarak devam etmesi bekleniyor.
İtimat endeksi nisanda 3,7 puan arttı
Mart, nisan aylarında inşaat kesiminde inanç eğilimi, mevcut işler ve siparişlerde artış hudutlu bulunmasına karşın ümit verdi. Endeks nisan ayında bundan evvelki aya bakılırsa 3,7 puan yükseldi. İnanç endeksi mevsimsellik, mevcut işlerin seyri ve alınan yeni siparişlerin ölçüsüne bağlı olarak toparlanma eğilimi içine girdi. Rusya ile Ukrayna içinde yaşanan savaşın inanç endeksi üstündeki tesirleri ise şimdilik değersiz düzeyde kaldı.
Öte yandan konut fiyatlarındaki artışlar, yeni konut arzının azalması, yatırım aracı olarak konuta yönelik talebinin artması, yeni inşaat başlangıçlarını destekleyen gelişmeler oldu. Düşük TL kredi faiz oranları da müteahhitlik dalına olumlu katkı sağladı.
İnşaat bölümünde hareketlenme başladı
Yeni yılın birinci iki ayında gerileyen inşaat bölümündeki mevcut işler düzeyi, tüm bölgelere olumlu yansıyan mevsimselliğin de tesiriyle mart ve nisan aylarında arttı. Nisan ayında evvelki aya bakılırsa 2,1 puan artış kaydedildi. İnşaat maliyetlerindeki artışa karşın mevcut işlerde beliren toparlanma eğilimi de ümit veriyor.
Yüksek maliyetler ve ekonomik belirsizlikler niçiniyle yeni alınan siparişlerde ise yılın birinci üç ayında durağanlık yaşanmıştı. Nisan ayında ise alınan yeni iş siparişlerinde mevsimselliğin de olumlu tesiriyle yılın birinci artışı gerçekleşti ve bundan evvelki aya gore 3,7 puan arttı. Mevcut şartlar niçiniyle, nisan ayındaki artışa karşın yeni alınan işler düzeyi düşük kalmaya devam ediyor.