bu biçimde olması bekleniyordu aslında. misyondan alındıktan tam 18 ay daha sonra Binyamin Netanyahu’nun seçimi kazanacağı biliniyordu. Kuracağı kabinenin olağan olarak sağcı olacağı da. Lakin dün (Perşembe) yemin ederek bakılırsave başlayan hükümet bugüne kadarki sağcı hükümetlerden çok epey daha sağda, çok sağcı, dindar bir koalisyondan oluşuyor.
Irkçı olduklarını dünya alemin bildiği Bezalel Smotrich Maliye, Itamar Ben Gvir ise Ulusal Güvenlik Bakanı oldular mesela. Öteki insan yokmuş üzere Smotrich’i İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da sivil siyasetten sorumlu askeri üniteler üzerinde yetki sahibi de kıldılar, Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak. Sivil bir aktivistken Arap öldürmekten kelam eden Gvir de Batı Şeria’da da faaliyet gösteren hudut muhafızları paramiliter ünitelerinden oluşan yeni bir bağımsız güvenlik gücünden de sorumlu oldu.
Barış toplumundan
Kurda kuzu teslim etmek demek bu. Bir vakit içinder dünyanın en kuvvetli barış hareketine sahip bir ülkede buna şahit olmak sahiden hayli üzücü. İnsanlığa hümanizmi armağan etmiş bir ulusun çocuklarının, “ötekine” nefret üzerine bina edilmiş bencil bir ideoloji olan sağa bu kadar teslim olması epeyce acı. İsrail sağcısı için “öteki” yalnızca “Filistinli” değil, barış isteyen, aydın İsrailli de “ötekidir” bu ortada.
Netanyahu hükümet kurabilmek için, çok sağa kendi “sağcı çizgisini” de aşan ödünler verdi. Yapılan koalisyon muahedesinden bunu anlamak mümkün. Bu mutabakatların resmi bir bağlayıcılığı yok fakat Filistin konusunda fazlaca daha sert siyasetleri uygulayacak kadar “bağlıyor” hükümeti. Birinci adım ne olur? Doğal ki Batı Şeria’nın ilhakı. ABD Lideri Joe Biden’a karşın bunu yapması pek kolay olmasa da, 2024’de ABD Başkanı’nın bir Cumhuriyetçi olması durumu İsrail lehine kolaylaştırır iş. Öbür? Koalisyon mutabakatlarında Akdeniz ile Ürdün Irmağı içindeki “tüm topraklar üzerinde Yahudi halkının münhasır hakkı var” deniyor. Filistinlilerin ismi bile geçmiyor. İşgal bölgelerinde konut inşaatlarına sürat verilecek. Bu ileride muahede olur da hak tanınırsa bir Filistin devletinin kurulmasını imkansızlaştıracak bir teşebbüs.
Arap hükümetlerini tamam da…
Tam, şu meşhur İbrahimi Mutabakatları uyarınca “düşmanlarıyla normalleşmişken” bu nasıl bir gelişmedir anlamak sıkıntı. Hükümetin tahminen de gerçekleşmesi en güç olan “hedef”lerinden biri Arap-İsrail çatışmasını bitmiş oldurecek siyasetler uygulayacak oluşu. Filistinliyi yok saymasına aldırmayan kimi Arap idareleriyle “normalleşir” fakat Arap halkında, hiçte güzel bulmadığım “Yahudi nefretini” geliştirir Netanyahu’nun çok sağcı/dindar hükümeti.
Netanyahu da doğal ki verdiği kadar taviz de aldı. Örneğin en yakınındaki Yariv Levin‘i Adalet Bakanı yaptı. Muahedeler uyarınca koalisyonu oluşturan partiler Levin’in yargıya ait tüm kararlarını desteklemek zorunda. Koalisyon muahedeleri uyarınca yeni hükümet yargı sisteminde değişiklikler yapacak. Bunun, dolandırıcılık, güveni/nazaranvi berbata kullanmak hatalarından yargılanan Netanyahu için ne büyük bir güzellik olduğu ortada değil mi?
Daha da berbatı var. Koalisyon muahedeleri doğrultusunda alınacak yeni kararlarla İsrail Parlamentosu (Knesset) Yüksek Mahkeme’nin kararlarını fonksiyonsuz kılabilecek. Bölgenin tek demokrasisi olan İsrail’de epeyce fakat epeyce büyük bir antidemokratikleşme sürecinin başladığı manasına geliyor bu.
Bir yazımda (ya da Burak’ın Halk Tv’deki programında) “İsrail de İtalya üzeredir, bu iki ülkenin siyasal sistemi çok sol ya da sağı kendi çizgisine getirir“ demiştim. İsrail için yanılır mıyım bilmiyorum fakat Netanyahu’nun çok sağcı/dindar hükümetinin bilhassa hukuk sistemine ait “aşırılıklarının“ farkında olan ülke Başsavcısı ile Yüksek Mahkeme Hakimi’nin yanı sıra hayli sayıda hukukçu gelişmelere sıcak bakmıyor. Çok güç bir coğrafyada demokraside karar kılmış bir ülke olarak İsrail’in “hukuk yolu“ndan çıkmasına müsaade vermeyecek dikkatli bölümler de var ülkede. Çok sağcı/dindar bir hükümetin kurulmasını önleyecek güçleri yokmuş muhakkak ki, fakat varlar işte.
Kolunu kaptırırsın
Netanyahu’nun yanlış yapması onu kısa müddette düşürebilir koltuğundan. ABD Yahudi toplumunun önde gelenleri geçenlerde çok sağcılarla hükümet kurmaması konusunda Netanyahu’ya davet yapmıştı. Bunu yapmalarının biroldukca sebebi var fakat birisi bilhassa kıymetli. Koalisyonun kimi üyeleri İsrail’e kimlerin göç hakkına sahip olduğunu belirleyen maddelerle da oynamaya hazırlanıyor. Bu başta ABD’dekiler olmak üzere diasporada yaşayan Musevilerin yansısına yol açacak haliyle.
Koalisyon mutabakatları uyarınca Tevrat tahsili bakılırsan yeşiva öğrencilerini askerlik hizmetinden muaf tutan bir yasa da çıkarılacak deniyor ki, dinci kesitlere verilen bu odunların gerisi kesilmez. Netanyahu hükümet kurabilmek için dincilerin güzeline gidecek lakin kendi altındaki tabanı kaydıracak adımlar atmış aşikâr ki. Hakkında iki hatadan karar verilmiş olan Ultra Ortodoks Shas partisinin başkanı Aryeh Deri‘nin içişleri/sağlık bakanı olabilmesi için de yasa değiştirildi. Önümüzdeki hafta Yüksek Mahkeme bu atamanın yerinde olup olmadığını karara bağlayacak.
Başta Filistinliler olmak üzere yeni İsrail Kabinesi bayanlar, LGBT ile ülkede yaşayan Yahudi olmayan kesitler için de bir kâbus aslında. Netanyahu ne kadar aykırısını söylese de bu bir gerçek. 29 bakanlı yeni hükümette beş bayan bakanın yer alması sevindirici lakin bundan evvelki hükümette dokuz bayan bakan vardı.
Başbakan olmak için verdiği odunların kendisini etkilemediğini düşünüyorsa yanılır Netanyahu. Gericiye elini veren kolunu kaptırır.
Anlayacak İsrail toplumu da bunu.
Irkçı olduklarını dünya alemin bildiği Bezalel Smotrich Maliye, Itamar Ben Gvir ise Ulusal Güvenlik Bakanı oldular mesela. Öteki insan yokmuş üzere Smotrich’i İsrail işgali altındaki Batı Şeria’da sivil siyasetten sorumlu askeri üniteler üzerinde yetki sahibi de kıldılar, Savunma Bakanlığı’na bağlı olarak. Sivil bir aktivistken Arap öldürmekten kelam eden Gvir de Batı Şeria’da da faaliyet gösteren hudut muhafızları paramiliter ünitelerinden oluşan yeni bir bağımsız güvenlik gücünden de sorumlu oldu.
Barış toplumundan
Kurda kuzu teslim etmek demek bu. Bir vakit içinder dünyanın en kuvvetli barış hareketine sahip bir ülkede buna şahit olmak sahiden hayli üzücü. İnsanlığa hümanizmi armağan etmiş bir ulusun çocuklarının, “ötekine” nefret üzerine bina edilmiş bencil bir ideoloji olan sağa bu kadar teslim olması epeyce acı. İsrail sağcısı için “öteki” yalnızca “Filistinli” değil, barış isteyen, aydın İsrailli de “ötekidir” bu ortada.
Netanyahu hükümet kurabilmek için, çok sağa kendi “sağcı çizgisini” de aşan ödünler verdi. Yapılan koalisyon muahedesinden bunu anlamak mümkün. Bu mutabakatların resmi bir bağlayıcılığı yok fakat Filistin konusunda fazlaca daha sert siyasetleri uygulayacak kadar “bağlıyor” hükümeti. Birinci adım ne olur? Doğal ki Batı Şeria’nın ilhakı. ABD Lideri Joe Biden’a karşın bunu yapması pek kolay olmasa da, 2024’de ABD Başkanı’nın bir Cumhuriyetçi olması durumu İsrail lehine kolaylaştırır iş. Öbür? Koalisyon mutabakatlarında Akdeniz ile Ürdün Irmağı içindeki “tüm topraklar üzerinde Yahudi halkının münhasır hakkı var” deniyor. Filistinlilerin ismi bile geçmiyor. İşgal bölgelerinde konut inşaatlarına sürat verilecek. Bu ileride muahede olur da hak tanınırsa bir Filistin devletinin kurulmasını imkansızlaştıracak bir teşebbüs.
Arap hükümetlerini tamam da…
Tam, şu meşhur İbrahimi Mutabakatları uyarınca “düşmanlarıyla normalleşmişken” bu nasıl bir gelişmedir anlamak sıkıntı. Hükümetin tahminen de gerçekleşmesi en güç olan “hedef”lerinden biri Arap-İsrail çatışmasını bitmiş oldurecek siyasetler uygulayacak oluşu. Filistinliyi yok saymasına aldırmayan kimi Arap idareleriyle “normalleşir” fakat Arap halkında, hiçte güzel bulmadığım “Yahudi nefretini” geliştirir Netanyahu’nun çok sağcı/dindar hükümeti.
Netanyahu da doğal ki verdiği kadar taviz de aldı. Örneğin en yakınındaki Yariv Levin‘i Adalet Bakanı yaptı. Muahedeler uyarınca koalisyonu oluşturan partiler Levin’in yargıya ait tüm kararlarını desteklemek zorunda. Koalisyon muahedeleri uyarınca yeni hükümet yargı sisteminde değişiklikler yapacak. Bunun, dolandırıcılık, güveni/nazaranvi berbata kullanmak hatalarından yargılanan Netanyahu için ne büyük bir güzellik olduğu ortada değil mi?
Daha da berbatı var. Koalisyon muahedeleri doğrultusunda alınacak yeni kararlarla İsrail Parlamentosu (Knesset) Yüksek Mahkeme’nin kararlarını fonksiyonsuz kılabilecek. Bölgenin tek demokrasisi olan İsrail’de epeyce fakat epeyce büyük bir antidemokratikleşme sürecinin başladığı manasına geliyor bu.
Bir yazımda (ya da Burak’ın Halk Tv’deki programında) “İsrail de İtalya üzeredir, bu iki ülkenin siyasal sistemi çok sol ya da sağı kendi çizgisine getirir“ demiştim. İsrail için yanılır mıyım bilmiyorum fakat Netanyahu’nun çok sağcı/dindar hükümetinin bilhassa hukuk sistemine ait “aşırılıklarının“ farkında olan ülke Başsavcısı ile Yüksek Mahkeme Hakimi’nin yanı sıra hayli sayıda hukukçu gelişmelere sıcak bakmıyor. Çok güç bir coğrafyada demokraside karar kılmış bir ülke olarak İsrail’in “hukuk yolu“ndan çıkmasına müsaade vermeyecek dikkatli bölümler de var ülkede. Çok sağcı/dindar bir hükümetin kurulmasını önleyecek güçleri yokmuş muhakkak ki, fakat varlar işte.
Kolunu kaptırırsın
Netanyahu’nun yanlış yapması onu kısa müddette düşürebilir koltuğundan. ABD Yahudi toplumunun önde gelenleri geçenlerde çok sağcılarla hükümet kurmaması konusunda Netanyahu’ya davet yapmıştı. Bunu yapmalarının biroldukca sebebi var fakat birisi bilhassa kıymetli. Koalisyonun kimi üyeleri İsrail’e kimlerin göç hakkına sahip olduğunu belirleyen maddelerle da oynamaya hazırlanıyor. Bu başta ABD’dekiler olmak üzere diasporada yaşayan Musevilerin yansısına yol açacak haliyle.
Koalisyon mutabakatları uyarınca Tevrat tahsili bakılırsan yeşiva öğrencilerini askerlik hizmetinden muaf tutan bir yasa da çıkarılacak deniyor ki, dinci kesitlere verilen bu odunların gerisi kesilmez. Netanyahu hükümet kurabilmek için dincilerin güzeline gidecek lakin kendi altındaki tabanı kaydıracak adımlar atmış aşikâr ki. Hakkında iki hatadan karar verilmiş olan Ultra Ortodoks Shas partisinin başkanı Aryeh Deri‘nin içişleri/sağlık bakanı olabilmesi için de yasa değiştirildi. Önümüzdeki hafta Yüksek Mahkeme bu atamanın yerinde olup olmadığını karara bağlayacak.
Başta Filistinliler olmak üzere yeni İsrail Kabinesi bayanlar, LGBT ile ülkede yaşayan Yahudi olmayan kesitler için de bir kâbus aslında. Netanyahu ne kadar aykırısını söylese de bu bir gerçek. 29 bakanlı yeni hükümette beş bayan bakanın yer alması sevindirici lakin bundan evvelki hükümette dokuz bayan bakan vardı.
Başbakan olmak için verdiği odunların kendisini etkilemediğini düşünüyorsa yanılır Netanyahu. Gericiye elini veren kolunu kaptırır.
Anlayacak İsrail toplumu da bunu.