Konut almak mı? Artan maliyetler fiyatları adeta uçurmuş!

Yahya

New member
TCMB dün Şubat ayı ödemeler istikrarı istatistiklerini deklare etti. Ödemeleri istikrarı, bir ülkede yaşayan yerleşiklerinin, yabancılar ile yapmış olduğu mal, hizmet, transfer ve para hareketlerinin akım tablosunu gösterir. İki kısımdan oluşur. Birinci kısımda mal, hizmet ve transferlerden oluşan cari süreçler istikrarı yer alır. Bu minvalde, Şubat ayında cari istikrar 5,15 milyar dolar açık verdi. Bu gerçekleşme, Şubat ayları özelinde 2011 yılında kaydedilen 5,9 milyar dolar açık akabinde tarihin en yüksek ikinci açığı olarak kayıtlara geçti! Yılın birinci iki ayında toplam cari açık 12,14 milyar dolar ile diğer bir rekor kırdı. Bilginin alt kırılımlarında, dış ticaret istikrarının Şubat ayında 6,0 milyar dolar açık verirken, hizmetler istikrarının ise 1,6 milyar dolar fazla verdiğini gördük.

Ödemeler istikrarının ikinci kısmını ise finans hesabı teşkil eder. Finans hesabı cari istikrarın bilakis, Şubat ayında 3,4 milyar dolar fazla vermiş. Bu iki alt kalemin toplamı olağan kurallarda ülkenin o periyoda ait rezerv değişimini vermesi gerekir. Veremediği durumlarda ise, ortaya bir uyarlama hesabı eklenir ki buna da net yanılgı ve noksan deniyor. Net kusur ve noksan kalemi, Şubat ayında 0,5 milyar dolar açık verirken, yılın birinci ayında açık 2 milyar dolar olmuş. Tüm bu hareketlerin taban toplamında ise, Şubat ayında rezervler 2,2 milyar dolar, yılın birinci iki ayında ise 3,2 milyar dolar azalış kaydetmiş.

Öte yandan, TÜİK datalarına göre, inşaat maliyet endeksi, 2022 yılı Şubat ayında bundan evvelki aya göre %5,73 artış kaydederken, yıllık sayısı da %90,27 düzeyine taşıdı. Gereç endeksi ise bundan evvelki yılın tıpkı ayına bakılırsa %113,27, personellik endeksi ise %41,38 arttı. Bina inşaat maliyet endeksi de benzeri bir biçimde yıllık %87,91, gereç endeksi %110,44, personellik endeksi ise %41,29 arttı. Son aylarda TL’nin kaydettiği sert bedel kaybına, son haftalarda Ukrayna krizi niçiniyle emtia fiyatlarındaki artış da eklenince, inşaat maliyetlerinde önemli bir yükseliş yaşanmasına niye olduğunu görüyoruz. Ocak ayında taban fiyat artışı personellik fiyatlarını de artınca, tüm yükselen girdi maliyetleri kaçınılmaz olarak konut fiyatlarının da sert bir biçimde yansımış. Enflasyonist ortamda arsa, konut, otomobil üzere sağlam tüketim mallarına yatırım yapmak uygun bir seçenek üzere görünse de, inşaat maliyetlerinin adeta ‘patladığı’ bir periyotta, ‘pahalı’ bir yatırım kusuruna düşülmemesi gerektiğini düşünüyoruz!

Dün bültenimizde, pembe bir tablo sunma gayesinde olmasak da, Türk mali piyasalarına ilişkin olumlu tarafta kümelenme potansiyeli taşıyan beklentilere atıfta bulunarak, TL varlıkların pek ucuz olduğunu ön plana çıkarmış ve Borsa İstanbul’a işaret etmiştik. Bilhassa de, BDDK’nın bankacılık kesimine ait açıklamış olduğu Şubat ayı kâr ziyan tablosu, hem BIST100 ana endeksinde, tıpkı vakitte Bankacılık paylarında TL bazında tüm zaman içinderın kapanış rekorunun kırılmasına niye oldu. BDDK bilgilerine göre, banka kârları, Şubat ayında, enflasyonun son 20 yılın tepesine yükselmesi ile TÜFE’ye endeksli tahviller üzerinden yazılan kârın çok yüksek olduğuna göstermesi -rakamların lisanı ile, Şubat ayında, yıllık bazda, dalın kârı 9,2 milyar TL’den 39 milyar TL yükselerek neredeyse 3 katından fazla artması- adeta endeksleri uçurdu. BİST Banka (XBANK) endeksi dün günü %6 oranında yükselişle tamamladı. BİST100 ana endeksinin bu bağlamda dünyadan müspet manada ayrıştığını da not etmek gerekiyor. Pay senedi cephesinde uzunluk göstermek ismine, 2014 yılından bu yana düşüş eğiliminde olan ‘dolar’ bazlı BIST100 ana endeksinin 170 düzeyinin üzerinde teknik bir aylık kapanış yapmasını bekliyoruz.

Borsa cephesinde endekslerin son günlerde ralli yapmasına paralel, USDTRY kuru da haftalardır 14,74 düzeyindeki yatay hareketine son vererek dün 14,65 düzeyine varan bir düşüş kaydetti. Her ne kadar Türk mali piyasalarının kendi ortasında dengeli bir kıssası olsa da, dünyanın geriye kalan kısmında havanın pek de optimist olmadığının altını çizmek gerekiyor. Global cephede tesirli olan enflasyon, FED’in de bu yolda para politikasını daha da süratli sıkılaştıracağı beklentisi, global piyasaları huzursuz ediyor. Her ne kadar dehşet endeksi VIX 20-25 bandında yatay seyrini korusa da, savaş ve enflasyonist korkular pay senetleri ve global tahviller üzerinde baskı kurmaya devam ediyor.

Dün geceyi satış baskısına boyun eğerek %2’ye yakın düşüşle tamamlayan ABD borsalarına, bu sabah Pasifiğin diğer ucunda Asya borsaları da %1 civarında düşüşle eşlik ettiğini görüyoruz. Japon payları 4 haftanın en düşük düzeyine yaklaşırken, teknoloji payları kayıplarda birinci sırayı alıyor. Global bazda pandemi yavaşlarken, Çin’in Şanghay kentinde olayların rekor kırıyor olması ve bu minvalde Çin’in “sıfır vaka” siyaseti ile izlediği izolasyon tedbirleri önemli baş karışıklığına niye oluyor. ABD dolarının piyasa faizi olan 10 yıllık devlet tahvilleri bu sabah %2,83 seviyesine kadar yükselerek son 3,5 yılın tepesine gelirken, doların piyasa kuru olan sepet DXY bir daha ruhsal 100 düzeyinin üzerine yükseldi. EURUSD paritesi 1,0870 düzeylerinde ve pek kritik bir düzey olarak gördüğümüz 1,08’in üzerinde yer aldığını not edelim. Teknik mânaâda 1,08 düzeyinin altı uçurun olarak kabul edilebilir.

Bugün günün ikinci yarısında açıklanacak ABD mart ayı enflasyon verisinin yükü bu sabah hissediliyor. Reuters anketine nazaran mart ayında enflasyonun %1,2 artış kaydederek yıllık gerçekleşmeyi %8,5 düzeyine taşıması bekleniyor. Çekirdek enflasyonun ise aylık bazda %0,5; yıllık olarak ise %6,6 artış kaydetmesi bekleniyor (Şubat %6,4). Not etmek gerekiyor ki, bu biçimde bir gerçekleşme, yıllık mânaâda 1982’den bu yana, yani son 40 yılın, yeni en yüksek enflasyonu olarak kayıtlara geçecektir. Bu da hâliyle, 4 Mayıs tarihinde sonuçlanacak olağan FED FOMC toplantısında 50 baz puan artırım çıkma ihtimalini %100 taşıyacaktır.

Kuşkusuz bir biçimde, havanın bozuk olduğunu kabul etmek gerekiyor. OPEC’in arzın sıkışık olduğu konusunda uyarması ve Rusya’ya yönelik yeni yaptırımların yolda görünmesi ile Brent cinsi ham petrol bu sabah hala daha kritik teknik düzeylerin altında süreç görse de, hafifçece de olsa yükseliş kaydederek 100 dolar düzeyine geldi. Petrolde riskleri aşağı taraflı olarak görmeye devam ediyoruz.

Havanın genel çizgileri ile bozuk olması ve risk iştahının da zayıf seyretmesine paralel dün Bitcoin 43,400 dolar düzeyinden keskin bir düşüş kaydederek 40bin dolar düzeyinin altını test ettiğini görüyoruz. Bir defa daha optimist tarafta beklentilerimiz şimdilik boşa çıkarken, daha da aşağıda 36bin düzeyine varan bir düşüş teknik mânâda ihtimal dahilinde görünüyor.

Altının ons fiyatı ise, kriptoların genel mânâda satıcılı bir seyir izlediği dünkü günde 1,960 dolar düzeyindeki kritik direncine kadar yükseldiğini görüyoruz. Haftalık bir vakit diliminde bakarsak, 1,960 dolar düzeyinin üzerinde bir kapanış, altının üst taraflı isteğini kamçılayacağını düşünüyoruz.

Bugünün data takviminde her ne kadar ABD enflasyon verisi birinci sırada yer alsa da, sabah saatlerinde açıklanacak içeride şubat ayı sanayi üretimi, perakende satış ve ciro istatistikleri takip edilecek. Ayrıyeten, Hazinenin düzenleyeceği iki farklı tahvil ihracı da takip edilecek.

iktisatbank.com