Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Şant Manukyan beyefendi fazlaca sevdiğimiz saydığımız ülkemizin en değerli piyasa analistlerinden birisidir. Sabah saatlerinde erken kalkmasıyla tanınan muharrir, hem de yatırım araçlarında Polkadot, Ether üzere yeni kuşak eserleri de tahlillerine katarak kolay piyasa analistlerinin 100 yıl önünden gelmektedir.
Kendisinin Küresel Piyasalar başlıklı kitabı Kronik tarafınca yayınlandı. Ben kitabı birinci satın alanlardanım. Kitap şurada.
Kitapyurdu sitesine birinci yorumu da ben yaptım.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Yazarımız kitabı üç kesime bölüyor. Geçmiş, bugün ve gelecek… Şunu hatırlatmakta fayda var. Şant Manukyan bir akademisyen olmadığını kitapta sıkça lisana getiriyor. Bu minvalde kitabı okursanız yeterli olur.
GEÇMİŞ
İlk kısım paranın macerası ile başlıyor.
Sayfa 36 üzerinde ülkemizde sıkça tartışması yapılan paranın nasıl yaratıldığı konusundaki tezler inceleniyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Henry Ford’un bu süper kelamıyla sayfa açılıyor.
daha sonrasında Şant Manukyan, paranın bankaların kredi vermesi yoluyla yaratıldığını açıklıyor. İlerleyen sayfalarda bilanço yaklaşımıyla bu durumu epeyce net ortaya koyuyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
daha sonrasında 1929 krizine bir giriş yapıyor. Friedman ve Rothbard tarafınca krizinin sebebi ait açıklamaları ayrıntılıca anlatıyor. Kendisine buradan getireceğim tenkit, mevzudan mevzuya fazlaca süratli atlaması olacaktır. Aslında Şant Manukyan bunu kitabında lisana getiriyor . Atlamaları kabul ediyor. Akademisyen değilim diyor.
Hepimiz Fed’in 1913 de kurulduğunu biliyoruz. Fed’in niye kurulduğuna bu sayfada hoş bir açıklama getiriyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Yazar 1700 yılların sonunda ve 1800 li yılların başında yapılan iki denemeyi bizimle paylaşıyor. Bu teşebbüslerin niye başarısız olduğu hususta epeyce detaya girmiyor.
Gelelim kitabın en enteresan kısımlarından biri olan “Nasıl twitter fenomeni olursunuz ?” başlığına.
Bu kısım niye bu kitabın tam olarak bu kısmında yer alıyor nitekim anlamadım. Şant Beyefendi umarım yeni sürümlerde farklı bir yere yerleştirir.
Yanlış anlaşılmasın bu başlığın içeriği kesinlikle okunmalı.özetlemek gerekirse faiz, altın ve Fed bilanço üçlemesi içinde hayli net bağlantılar olmadığını anlatıyor. Kriz çıkacak diyenlere prim vermemeniz gerektiğini kibarca anlatıyor.
Fed’e giden yolu 1907 krizi üzerinden anlatıyor. Akademisyen olmadığı için eski krizleri açıklamasını beklemiyoruz. 1907 krizinde son kredi mercii’ne gereksiniminin doğduğunu fazlaca net anlatıyor. Krizi önleyen J.P.Morgan’ın öyküsüne yer veriyor. Bu bölümde J.P.Morgan’ın resmi bir komitedeki diyaloglarına yer veriliyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Kredi sözünün etimolojik kökenine bakarsanız “inanmak ve güvenmek” den geldiğini görürsünüz.
Fed’in kusurları kısmında 1929 ve 1987 krizlerini ele alıyor. Burada tarihi akış veriliyor lakin krizlerinin niçinlerinin ne olduğu tam olarak ortaya koyulmuyor. Bu kısım içerisinde Burns isimli Fed Liderini tanıyoruz. Ben açıkcası prensip okuyorum. Şaşırtan.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Sayfa 99 üzerinde 2000 teknoloji krizi, 2008 konut krizi ve 2020 covid krizinin büyük krizlere dönüşmemesinin sebebini Minsky’in büyük hükümet tezine bağlıyor.
BUGÜN
Yazar bugüne gelmek için bretton woods mutabakatını referans yapıyor.Bu mutabakatta Keynes’in kabul edilmeyen Bancor planına atıf yaparak öbür kabul edilen White planının tek bir ülkenin çıkarlarına uyduğunu belirtiyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Herhangi bir ülkenin para ünitesi yerine milletlerarası bir ünitenin, Bancor kullanılması ile bu yahut birkaç ülkeyi “kayıran” asimetri ortadan kalkacaktır. Ülkeler aarası servet transferine niye olmayacak ve ülkelerin rezerv tutma muhtaçlığı olmayacaktı….(S:114)
Sayfa 122-125 içinde doların rezerv para olmasının avantaj ve dezavantajları tartışılıyor. Doların rezerv para olma niçininin tahvil piyasası olduğu söyleniyor.
Sayfa 130’da global güç istikrarının artık net halde ABD’nin elinde olmadığı ve bir hegemonya buhranı olduğu belirtiliyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
GELECEK
Bitcoin, Stable Coinler, CBDC bu kısımda başı çekiyor. Detaylara girmiyorum.
SONUÇ
Şant Manukyan bu kitapta sahiden beni şaşırttı. Kendisine de söylemiş oldum. : ) Kitap ortasında beni akademik manada tatmin etmeyen kısımlar olduğunu ama kendisinin bu tenkitlere karşı (kitapta ben akademisyen değilim) mantıklı bir yanıt verdiğini belirtmeliyim. Şant Manukyan’ın çizgisinden küresel piyasalarla ilgili temel tarihi bilgi edinmek ve bugünün dünyasının nasıl şekilllendiği anlamak ve geleceğin ne getireceğini bilmek isteyenlere tavsiye edilir.
30.10.2022
Ankara
Doç.Dr. VeriDelisi
Şant Manukyan beyefendi fazlaca sevdiğimiz saydığımız ülkemizin en değerli piyasa analistlerinden birisidir. Sabah saatlerinde erken kalkmasıyla tanınan muharrir, hem de yatırım araçlarında Polkadot, Ether üzere yeni kuşak eserleri de tahlillerine katarak kolay piyasa analistlerinin 100 yıl önünden gelmektedir.
Kendisinin Küresel Piyasalar başlıklı kitabı Kronik tarafınca yayınlandı. Ben kitabı birinci satın alanlardanım. Kitap şurada.
Kitapyurdu sitesine birinci yorumu da ben yaptım.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Yazarımız kitabı üç kesime bölüyor. Geçmiş, bugün ve gelecek… Şunu hatırlatmakta fayda var. Şant Manukyan bir akademisyen olmadığını kitapta sıkça lisana getiriyor. Bu minvalde kitabı okursanız yeterli olur.
GEÇMİŞ
İlk kısım paranın macerası ile başlıyor.
Sayfa 36 üzerinde ülkemizde sıkça tartışması yapılan paranın nasıl yaratıldığı konusundaki tezler inceleniyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Henry Ford’un bu süper kelamıyla sayfa açılıyor.
daha sonrasında Şant Manukyan, paranın bankaların kredi vermesi yoluyla yaratıldığını açıklıyor. İlerleyen sayfalarda bilanço yaklaşımıyla bu durumu epeyce net ortaya koyuyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
daha sonrasında 1929 krizine bir giriş yapıyor. Friedman ve Rothbard tarafınca krizinin sebebi ait açıklamaları ayrıntılıca anlatıyor. Kendisine buradan getireceğim tenkit, mevzudan mevzuya fazlaca süratli atlaması olacaktır. Aslında Şant Manukyan bunu kitabında lisana getiriyor . Atlamaları kabul ediyor. Akademisyen değilim diyor.
Hepimiz Fed’in 1913 de kurulduğunu biliyoruz. Fed’in niye kurulduğuna bu sayfada hoş bir açıklama getiriyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Yazar 1700 yılların sonunda ve 1800 li yılların başında yapılan iki denemeyi bizimle paylaşıyor. Bu teşebbüslerin niye başarısız olduğu hususta epeyce detaya girmiyor.
Gelelim kitabın en enteresan kısımlarından biri olan “Nasıl twitter fenomeni olursunuz ?” başlığına.
Bu kısım niye bu kitabın tam olarak bu kısmında yer alıyor nitekim anlamadım. Şant Beyefendi umarım yeni sürümlerde farklı bir yere yerleştirir.
Yanlış anlaşılmasın bu başlığın içeriği kesinlikle okunmalı.özetlemek gerekirse faiz, altın ve Fed bilanço üçlemesi içinde hayli net bağlantılar olmadığını anlatıyor. Kriz çıkacak diyenlere prim vermemeniz gerektiğini kibarca anlatıyor.
Fed’e giden yolu 1907 krizi üzerinden anlatıyor. Akademisyen olmadığı için eski krizleri açıklamasını beklemiyoruz. 1907 krizinde son kredi mercii’ne gereksiniminin doğduğunu fazlaca net anlatıyor. Krizi önleyen J.P.Morgan’ın öyküsüne yer veriyor. Bu bölümde J.P.Morgan’ın resmi bir komitedeki diyaloglarına yer veriliyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Kredi sözünün etimolojik kökenine bakarsanız “inanmak ve güvenmek” den geldiğini görürsünüz.
Fed’in kusurları kısmında 1929 ve 1987 krizlerini ele alıyor. Burada tarihi akış veriliyor lakin krizlerinin niçinlerinin ne olduğu tam olarak ortaya koyulmuyor. Bu kısım içerisinde Burns isimli Fed Liderini tanıyoruz. Ben açıkcası prensip okuyorum. Şaşırtan.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Sayfa 99 üzerinde 2000 teknoloji krizi, 2008 konut krizi ve 2020 covid krizinin büyük krizlere dönüşmemesinin sebebini Minsky’in büyük hükümet tezine bağlıyor.
BUGÜN
Yazar bugüne gelmek için bretton woods mutabakatını referans yapıyor.Bu mutabakatta Keynes’in kabul edilmeyen Bancor planına atıf yaparak öbür kabul edilen White planının tek bir ülkenin çıkarlarına uyduğunu belirtiyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
Herhangi bir ülkenin para ünitesi yerine milletlerarası bir ünitenin, Bancor kullanılması ile bu yahut birkaç ülkeyi “kayıran” asimetri ortadan kalkacaktır. Ülkeler aarası servet transferine niye olmayacak ve ülkelerin rezerv tutma muhtaçlığı olmayacaktı….(S:114)
Sayfa 122-125 içinde doların rezerv para olmasının avantaj ve dezavantajları tartışılıyor. Doların rezerv para olma niçininin tahvil piyasası olduğu söyleniyor.
Sayfa 130’da global güç istikrarının artık net halde ABD’nin elinde olmadığı ve bir hegemonya buhranı olduğu belirtiliyor.
Şant Manukyan Küresel Piyasalar
GELECEK
Bitcoin, Stable Coinler, CBDC bu kısımda başı çekiyor. Detaylara girmiyorum.
SONUÇ
Şant Manukyan bu kitapta sahiden beni şaşırttı. Kendisine de söylemiş oldum. : ) Kitap ortasında beni akademik manada tatmin etmeyen kısımlar olduğunu ama kendisinin bu tenkitlere karşı (kitapta ben akademisyen değilim) mantıklı bir yanıt verdiğini belirtmeliyim. Şant Manukyan’ın çizgisinden küresel piyasalarla ilgili temel tarihi bilgi edinmek ve bugünün dünyasının nasıl şekilllendiği anlamak ve geleceğin ne getireceğini bilmek isteyenlere tavsiye edilir.
30.10.2022
Ankara
Doç.Dr. VeriDelisi