Milletlerarası Şeffaflık Derneği’nin “Türkiye’de Yolsuzluk: niye? Nasıl? Nerede?” isimli araştırmasına nazaran Türkiye’de toplum genelinde yolsuzluğun arttığı fikri hakimken, yolsuzluk argümanları sandık üzerinde belirleyici olacak. Araştırmaya göre, hükümetin yolsuzlukla çabada başarılı olduğunu düşünenlerin oranı ise yüzde 27’de kalıyor.
Derneğin 14-17 Ocak tarihlerinde KONDA Araştırma şirketi aracılığıyla gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasına 2 bin 780 kişi katıldı.
Araştırma, Türkiye’de yolsuzluğun hangi kurumlarda ve kamunun hangi alanlarında yaygın olduğu, hükümetin bu husustaki performansı ve seçmen tercihlerine ait temel bulguları içiyor.
‘Güven buhranının göstergesi’
Çalışmanın bulgularına nazaran Türkiye’de dört bireyden üçü son iki yılda yolsuzluğun arttığı görüşünde. DW Türkçe’ye konuşan Memleketler arası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, bu bulgunun toplumun, ülkenin kurumlarına karşı önemli bir inanç buhranı içerisinde olduğunu gösterdiğini vurguluyor.
Araştırmaya bakılırsa, yolsuzlukla gayret edileceği ve bu gidişatın bilakis döneceği konusunda da bir ümitsizlik kelam konusu. Buna bakılırsa Türkiye’de üç şahıstan ikisi gelecek iki yıl ortasında yolsuzluğun artacağını düşünüyor.
AKP ve MHP seçmenine bakılırsa de yolsuzluk arttı
Çalışmanın bulguları, iktidar ve muhalefet partilerinin seçmenleri içinde ise gözle görülür bir farka işaret ediyor. Öteki yandan iktidar partisine oy verenler açısından da yolsuzluğun arttığı fikrinin çok bariz olması dikkat çekiyor. Buna nazaran AKP seçmeninin yüzde 44’ü, MHP seçmeninin yüzde 63’ü son iki yılda yolsuzluğun arttığını düşünürken bu oran, CHP seçmenleri içinde yüzde 97, İYİ Parti seçmenleri içinde yüzde 91, HDP seçmenleri içinde ise yüzde 92’ye çıkıyor.
Toplumun yüzde 60’ı ise hükümeti yolsuzlukla uğraş konusunda başarısız buluyor. Fakat parti tercihlerine nazaran AKP seçmeninin eğilimi başkalarından pek farklı. YETERLİ Parti seçmeninin yüzde 91’i, CHP seçmeninin yüzde 86’sı, HDP seçmeninin yüzde 85’ine bakılırsa hükümet yolsuzlukla uğraşta başarısız. Bu oran MHP seçmeninde yüzde 46, AKP seçmeninde ise yüzde 19’a düşüyor.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, “AKP ve MHP seçmeninin, genel olarak ülke ortasında yolsuzluğun arttığını söz ederken, soru hükümetle ilgili bir bahse gelince burada görüş değiştirip sorumluyu hükümetten öteki yerlerde arama yöneliminde olduğunu görüyoruz” diyor. Lakin Özarslan’a bakılırsa oran kutuplaşmadan dolayı düşse de AKP seçmeninin beşte biri, MHP seçmeninin de yüzde 45 civarının hükümetin başarısız olduğunu düşünmesi değerli bir bulgu.
Siyasi partilerde yolsuzluk öne çıktı
Çalışmanın bulgularına nazaran toplumun yüzde 82 üzere büyük bir çoğunluğu siyasi partilerde yolsuzluk olduğunu düşünürken, yüzde 77 belediye ve lokal idarelerde, yüzde 75 kamu kurumlarında, yüzde 74 medyada, yüzde 73 ise özel dalda ‘yolsuzluk var’ diyor.
Araştırmaya katılanlar en hayli yolsuzluk yapılan kamu kurumlarının yüzde 57 ile gümrük-dış ticaret olduğu görüşünde. Bunu yüzde 53 ile vergi dairesi, ruhsat ve imar, yüzde 47 ile tapu dairesi, yüzde 44 ile yargı, yüzde 43 ile hazine ve para siyaseti, yüzde 40 ile eğitim izliyor. Toplumun nazarance daha fazlaca güvendiği alanlar ise dini kurumlar, diyanet, sıhhat, emniyet ve iç güvenlik. Toplumun üçte biri bu kurumlar ve alanlarda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor. Toplumun yüzde 17’si ise orduyu, kamuda en çok yolsuzluk yapılan alanlardan biri olarak gösteriyor.
En epeyce yolsuzluk yapılan süreç: İhaleler
Oya Özarslan, en çok yolsuzluk yapılan süreçler sorulduğunda karşılığın ihaleler olduğunu söylüyor. Buna göre toplumun yüzde 85’i ihaleleri en çok yolsuzluk yapılan süreç olarak görüyor. İhaleleri ise yüzde 83 ile gümrük süreçleri ve yüzde 82 ile imar ve ruhsat süreçleri takip ediyor.
Araştırmaya katılanlar Türkiye’de yolsuzluğun niçinlerini yüzde 80 ile cezasızlık, ihale sistemleri, yüzde 77 ile kurumların şeffaf olmaması, yüzde 76 ile siyaset sermaye bağlantısı, dokunulmazlıklar, yüzde 71 basının özgür olmaması ve yüzde 43 ile kamuda maaşların yetersiz olması formunda sıralıyor.
AKP seçmeninin yüzde 62’si, MHP seçmeninin yüzde 68’si ihale sistemlerinin yolsuzluk üzerinde tesirli yahut hayli tesirli olduğunu düşündüğünü belirtirken bu oran, İYİ Parti seçmeni için yüzde 88, CHP seçmeni için yüzde 91, HDP seçmeni için yüzde 94’e çıkıyor.
Memleketler arası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Özarslan’a bakılırsa büyük yolsuzluk skandallarının soruşturulmaması, bilakis bu skandalları gündeme getiren kamu nazaranvlilerinin ya da gazetecilerin cezalandırılması, hukuk devleti unsurunun değerli ölçüde zedelenmesine ve cezasızlık külçeşidinin yaygınlaşmasına niye oluyor.
Yolsuzlukla karşılaşan sessiz kalıyor
Toplum genelinde yolsuzluğa dair fikirler ve algılar pek fazla olsa da kendisi yahut bir tanıdığının hiç yöntemsiz ödeme yapıp yapmadığı ya da dolaylı yoldan bu biçimde bir durumu yasayıp yasamadığı sorusuna karşılık vermeyenlerin oranı yüzde 89,5’i buluyor. Yolsuzlukla karşılaştığını belirtenlerin oranı yüzde 11’de kalıyor.
Oya Özarslan, toplumun bu soruda büyük ölçüde sessiz kalmasının söz özgürlüğü üstündeki baskılarla ilgili olduğu görüşünde: “İnsanlar bununla ilgili görüş geliştirmekten çekiniyor, karşılaştılar ise şikâyette bulunmaktan çekiniyor. Yargı yollarının şikâyet yollarının da kapalı olduğunu düşünüyor.”
Çalışmanın bulguları, yolsuzlukla müsabakasına karşın şikâyette bulunmayanların yüzde 53’ünün yasal şikâyette bulunmanın bir yararı olmayacağını düşündükleri için, yüzde 32’sinin de muhtaçlık duymadıkları için şikâyette bulunmadıklarını gösteriyor. Geri kalanların ise yüzde 10’u olumsuz bir reaksiyon almaktan çekiniyor.
Oy tercihlerini nasıl etkileyecek?
Araştırmaya nazaran yolsuzluk tezleri toplumun yüzde 79’unun sandıktaki tercihlerini de etkileyecek. Bu oran 18-32 yaş ortası seçmende yüzde 83’e çıkıyor. bir daha 18-32 yaş aralığında bulunan gençlerin yüzde 76’sı son iki yılda yolsuzluğun arttığını, yüzde 67’si gelecek iki yıl ortasında artacağını düşünürken, yüzde 62’si de hükümeti başarısız buluyor.
Yolsuzluk tezlerinin oy tercihini mutlaka etkileyeceğini söyleyenlerin oranı, hayat biçimini çağdaş olarak tanımlayan şahıslarda yüzde 66 iken, dindar muhafazakâr kesimde yüzde 49’da kalıyor.
Özarslan, “Üniversite mezunlarının ve çağdaşların hükümete yolsuzluk konusundaki inançları çok az olmasının yanı sıra daha evvel ismi yolsuzluk argümanlarına karışmış rastgele bir partiye oy verme eğilimleri de pek az. Eğitim düzeyi azaldıkça, hayat şekli muhafazakârlaştıkça ve dindarlık düzeyi arttıkça bu eğilimde de bir artış ortaya çıkıyor” diye konuşuyor.
Seçmen davranışlarına bakıldığında ise kararsızların 94’ünün oy verdikleri parti hakkındaki yolsuzluk tezinin, oy tercihlerini “kesinlikle” yahut “kısmen” etkileyeceğini söylemiş olduği görülüyor. Bu oran AKP seçmeninde yüzde 61, MHP seçmeninde yüzde 67, CHP seçmeninde yüzde 79, HDP seçmeninde yüzde 83, YETERLİ Parti seçmeninde yüzde 84.
Yazının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz
Derneğin 14-17 Ocak tarihlerinde KONDA Araştırma şirketi aracılığıyla gerçekleştirdiği kamuoyu araştırmasına 2 bin 780 kişi katıldı.
Araştırma, Türkiye’de yolsuzluğun hangi kurumlarda ve kamunun hangi alanlarında yaygın olduğu, hükümetin bu husustaki performansı ve seçmen tercihlerine ait temel bulguları içiyor.
‘Güven buhranının göstergesi’
Çalışmanın bulgularına nazaran Türkiye’de dört bireyden üçü son iki yılda yolsuzluğun arttığı görüşünde. DW Türkçe’ye konuşan Memleketler arası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, bu bulgunun toplumun, ülkenin kurumlarına karşı önemli bir inanç buhranı içerisinde olduğunu gösterdiğini vurguluyor.
Araştırmaya bakılırsa, yolsuzlukla gayret edileceği ve bu gidişatın bilakis döneceği konusunda da bir ümitsizlik kelam konusu. Buna bakılırsa Türkiye’de üç şahıstan ikisi gelecek iki yıl ortasında yolsuzluğun artacağını düşünüyor.
AKP ve MHP seçmenine bakılırsa de yolsuzluk arttı
Çalışmanın bulguları, iktidar ve muhalefet partilerinin seçmenleri içinde ise gözle görülür bir farka işaret ediyor. Öteki yandan iktidar partisine oy verenler açısından da yolsuzluğun arttığı fikrinin çok bariz olması dikkat çekiyor. Buna nazaran AKP seçmeninin yüzde 44’ü, MHP seçmeninin yüzde 63’ü son iki yılda yolsuzluğun arttığını düşünürken bu oran, CHP seçmenleri içinde yüzde 97, İYİ Parti seçmenleri içinde yüzde 91, HDP seçmenleri içinde ise yüzde 92’ye çıkıyor.
Toplumun yüzde 60’ı ise hükümeti yolsuzlukla uğraş konusunda başarısız buluyor. Fakat parti tercihlerine nazaran AKP seçmeninin eğilimi başkalarından pek farklı. YETERLİ Parti seçmeninin yüzde 91’i, CHP seçmeninin yüzde 86’sı, HDP seçmeninin yüzde 85’ine bakılırsa hükümet yolsuzlukla uğraşta başarısız. Bu oran MHP seçmeninde yüzde 46, AKP seçmeninde ise yüzde 19’a düşüyor.
Milletlerarası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Oya Özarslan, “AKP ve MHP seçmeninin, genel olarak ülke ortasında yolsuzluğun arttığını söz ederken, soru hükümetle ilgili bir bahse gelince burada görüş değiştirip sorumluyu hükümetten öteki yerlerde arama yöneliminde olduğunu görüyoruz” diyor. Lakin Özarslan’a bakılırsa oran kutuplaşmadan dolayı düşse de AKP seçmeninin beşte biri, MHP seçmeninin de yüzde 45 civarının hükümetin başarısız olduğunu düşünmesi değerli bir bulgu.
Siyasi partilerde yolsuzluk öne çıktı
Çalışmanın bulgularına nazaran toplumun yüzde 82 üzere büyük bir çoğunluğu siyasi partilerde yolsuzluk olduğunu düşünürken, yüzde 77 belediye ve lokal idarelerde, yüzde 75 kamu kurumlarında, yüzde 74 medyada, yüzde 73 ise özel dalda ‘yolsuzluk var’ diyor.
Araştırmaya katılanlar en hayli yolsuzluk yapılan kamu kurumlarının yüzde 57 ile gümrük-dış ticaret olduğu görüşünde. Bunu yüzde 53 ile vergi dairesi, ruhsat ve imar, yüzde 47 ile tapu dairesi, yüzde 44 ile yargı, yüzde 43 ile hazine ve para siyaseti, yüzde 40 ile eğitim izliyor. Toplumun nazarance daha fazlaca güvendiği alanlar ise dini kurumlar, diyanet, sıhhat, emniyet ve iç güvenlik. Toplumun üçte biri bu kurumlar ve alanlarda yolsuzluk yapıldığını düşünüyor. Toplumun yüzde 17’si ise orduyu, kamuda en çok yolsuzluk yapılan alanlardan biri olarak gösteriyor.
En epeyce yolsuzluk yapılan süreç: İhaleler
Oya Özarslan, en çok yolsuzluk yapılan süreçler sorulduğunda karşılığın ihaleler olduğunu söylüyor. Buna göre toplumun yüzde 85’i ihaleleri en çok yolsuzluk yapılan süreç olarak görüyor. İhaleleri ise yüzde 83 ile gümrük süreçleri ve yüzde 82 ile imar ve ruhsat süreçleri takip ediyor.
Araştırmaya katılanlar Türkiye’de yolsuzluğun niçinlerini yüzde 80 ile cezasızlık, ihale sistemleri, yüzde 77 ile kurumların şeffaf olmaması, yüzde 76 ile siyaset sermaye bağlantısı, dokunulmazlıklar, yüzde 71 basının özgür olmaması ve yüzde 43 ile kamuda maaşların yetersiz olması formunda sıralıyor.
AKP seçmeninin yüzde 62’si, MHP seçmeninin yüzde 68’si ihale sistemlerinin yolsuzluk üzerinde tesirli yahut hayli tesirli olduğunu düşündüğünü belirtirken bu oran, İYİ Parti seçmeni için yüzde 88, CHP seçmeni için yüzde 91, HDP seçmeni için yüzde 94’e çıkıyor.
Memleketler arası Şeffaflık Örgütü Türkiye Temsilcisi Özarslan’a bakılırsa büyük yolsuzluk skandallarının soruşturulmaması, bilakis bu skandalları gündeme getiren kamu nazaranvlilerinin ya da gazetecilerin cezalandırılması, hukuk devleti unsurunun değerli ölçüde zedelenmesine ve cezasızlık külçeşidinin yaygınlaşmasına niye oluyor.
Yolsuzlukla karşılaşan sessiz kalıyor
Toplum genelinde yolsuzluğa dair fikirler ve algılar pek fazla olsa da kendisi yahut bir tanıdığının hiç yöntemsiz ödeme yapıp yapmadığı ya da dolaylı yoldan bu biçimde bir durumu yasayıp yasamadığı sorusuna karşılık vermeyenlerin oranı yüzde 89,5’i buluyor. Yolsuzlukla karşılaştığını belirtenlerin oranı yüzde 11’de kalıyor.
Oya Özarslan, toplumun bu soruda büyük ölçüde sessiz kalmasının söz özgürlüğü üstündeki baskılarla ilgili olduğu görüşünde: “İnsanlar bununla ilgili görüş geliştirmekten çekiniyor, karşılaştılar ise şikâyette bulunmaktan çekiniyor. Yargı yollarının şikâyet yollarının da kapalı olduğunu düşünüyor.”
Çalışmanın bulguları, yolsuzlukla müsabakasına karşın şikâyette bulunmayanların yüzde 53’ünün yasal şikâyette bulunmanın bir yararı olmayacağını düşündükleri için, yüzde 32’sinin de muhtaçlık duymadıkları için şikâyette bulunmadıklarını gösteriyor. Geri kalanların ise yüzde 10’u olumsuz bir reaksiyon almaktan çekiniyor.
Oy tercihlerini nasıl etkileyecek?
Araştırmaya nazaran yolsuzluk tezleri toplumun yüzde 79’unun sandıktaki tercihlerini de etkileyecek. Bu oran 18-32 yaş ortası seçmende yüzde 83’e çıkıyor. bir daha 18-32 yaş aralığında bulunan gençlerin yüzde 76’sı son iki yılda yolsuzluğun arttığını, yüzde 67’si gelecek iki yıl ortasında artacağını düşünürken, yüzde 62’si de hükümeti başarısız buluyor.
Yolsuzluk tezlerinin oy tercihini mutlaka etkileyeceğini söyleyenlerin oranı, hayat biçimini çağdaş olarak tanımlayan şahıslarda yüzde 66 iken, dindar muhafazakâr kesimde yüzde 49’da kalıyor.
Özarslan, “Üniversite mezunlarının ve çağdaşların hükümete yolsuzluk konusundaki inançları çok az olmasının yanı sıra daha evvel ismi yolsuzluk argümanlarına karışmış rastgele bir partiye oy verme eğilimleri de pek az. Eğitim düzeyi azaldıkça, hayat şekli muhafazakârlaştıkça ve dindarlık düzeyi arttıkça bu eğilimde de bir artış ortaya çıkıyor” diye konuşuyor.
Seçmen davranışlarına bakıldığında ise kararsızların 94’ünün oy verdikleri parti hakkındaki yolsuzluk tezinin, oy tercihlerini “kesinlikle” yahut “kısmen” etkileyeceğini söylemiş olduği görülüyor. Bu oran AKP seçmeninde yüzde 61, MHP seçmeninde yüzde 67, CHP seçmeninde yüzde 79, HDP seçmeninde yüzde 83, YETERLİ Parti seçmeninde yüzde 84.
Yazının Kaynağına Buradan Ulaşabilirsiniz