KKTC İstatistik Kurumu datalarına nazaran, Nisan ayında TÜFE aylık bazda %5,07 ; yıllık bazda ise %88,81 artarak son 25 yılın doruğunda gerçekleşti. Ayşe Teyzenin enflasyon sepetinde en değerli kalem olan besinin aylık %8,70 yıllık olarak ise %105,23 artış kaydettiğini görüyoruz. Enflasyonun alt kalemlerinde genele yayılan bir yükseliş görürken, güç fiyatlarının da dayanağı ile ulaştırma kalemi yıllık %138,31 artışla birinci sırada yer aldı.
Enflasyon global bir sorun hâline gelirken, TL’nin son 6 aydır keskin kıymet kaybı ve Ukrayna krizi niçiniyle artan emtia meblağlarının gölgesinde KKTC Nisan ayı ile bir arada dünyanın en yüksek 6. enflasyonuna imza attı. Baz etkisinin de yardımı ile, üç haneli enflasyon için (kuvvetle mümkün yaz ayları) geri sayımda olduğumuz söylenebilir. Hazır enflasyonda kelam etmişken, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafınca derlenen dünya besin fiyat endeksi Mart ayındaki 159,7 düzeyinden Nisan’da 158,5’e gerilediğini lâkin bundan evvelki yılın tıpkı ayına bakılırsa %29,8 yükseldiğini görüyoruz.
Türkiye’de Cuma günü açıklanan TÜFE bazlı gerçek efektif kurun yüksek enflasyon niçiniyle kıymetlendiğini görüyoruz. Bu niçinle de kur kaynaklı olarak turizm ve dış ticarette rekabet avantajından kelam etmek de güçleşiyor. Daha sıradan bir anlatımla, yüksek enflasyon niçiniyle kurdaki yükselişin getirdiği rekabet avantajı da kaybolmuş durumda (bakınız grafik).
Her ayın birinci Cuması açıklanan ve ABD iktisadının sıhhati hakkında en değerli ipuçlarını veren istihdam raporu şimdi piyasa beklentileri seviyesinde sonuçlandı. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısı 400bin kişi artış beklentisine rağmen 428bin artarken, işsizlik oranı hafifçeçe %3,6’ya yükseldi (beklenti %3,5). Bilginin alt kalemlerinde, FED’in de yakından takip ettiği yıllık maaş artış oranı (enflasyon göstergesi) %5,5 ile piyasa beklentisine paralel sonuçlandı.
Kritik ABD verisi akabinde enflasyonun daha da artacağından, iktisadın ise süratle yavaşlayacağından tasa ediliyordu. İstihdam raporunun bu endişeleri haklı çıkarmamasına paralel, Perşembe günü %5 seviyesinde gerileyen Nasdaq endeksi, Cuma gününü ivme kaybederek %1,4 düşüşle tamamladı. Nasdaq zirve noktasının görüldüğü 6 ay öncesine nazaran pahasının dörtte birini kaybetti!
Türkiye cephesinde ise, global piyasalardaki sert satış baskısı ve uygulanan ekonomik siyasetlerin sürekliliğine yönelik tasaların gölgesinde USDTRY kuru kabaca iki aydır süreç gördüğü 14,50 – 15,00 bandının üst hududuna bir daha yükseldi. Kamunun istikamet belirleyici olmaya devam etmesine karşın, bir tarafta global olarak pahalanan ve son 20 yılın tepesine yükselen dolar endeksi, öteki tarafta kabaran güç faturasına paralel artan döviz gereksinimi da kurun yükselmesine katkı koyuyor. Teknik mânâda, USDTRY kurunda, ruhsal 15 seviyesinin geçilmesi durumunda, hareketin ivme kazanmasını bekliyouz. Okurlarımız, 14,67 düzeyinin geçilmesi ile birinci etapta 14,95 düzeyini beklediğimizi hatırlayacaklardır (bakınız grafik).
Yabancı nezdinde Türkiye’nin risklerini yansıtan 5 yıl vadeli CDS primi, Ukrayna krizi akabinde Mart ayında 700 baz puanı aşarak rekor düzeye yükseldikten daha sonra gerilemişti. ABD dolarının piyasa faizi ve risksiz faiz olarak görülen 10 yıllık devlet tahvil getirisinin %3,15 ile son 3,5 yılın tepesine ulaşması akabinde, Türkiye’de de risk primi 660 düzeyine yükseldi. Bir tarafta ABD’de faizlerin yükselirken, öteki tarafta Türkiye’nin risk göstergelerinin tırmanması, borçlanma maliyetlerinin üste gitmesi mânâsına geliyor.
Misal bir biçimde, faiz getirisi olmayan ve ABD gerçek getirisi ile aykırı korelasyona sahip değerli madenlerin de baskı altında olduğunu görüyoruz. Altının ons fiyatı 1,875 dolar düzeylerinden haftaya başlarken, 4. haftaya da düşüşle başladığını not edelim. Teknik bir bakış açısı ile, aşağıda 1,820 dolar düzeylerinde yanlışsız bir geri çekilme, havanın bozmaya devam etmesi durumunda mümkün görünüyor (bakınız grafik).
Risk iştahının azalması ile, Bitcoin’in de güneye yanlışsız seyahatinde kesintisiz olarak altıncı haftaya girmesine niye oldu. Doların inançlı liman olarak kıymet kazanmasına paralel Bitcoin bu sabah 33binli düzeylere kadar gerileyerek aşağıda Haziran 2021 tabanı olan 28,800 düzeyini test etmek istercesine bir görünüm sergiliyor (bakınız grafik).
Doların sepete göre pahasını gösteren DXY, yeni haftayı 104 düzeyinden karşılayarak son 20 yılın doruğunda yer almaya devam etti. Doların kuvvetli seyrine paralel EURUSD paritesi 1,05 düzeyinin tabanlarında yer alırken, resesyon ikazından bulunan lâkin enflasyonla gayret için faiz oranlarını artırmaya devam edeceği söyleyen İngiltere Merkez Bankasına paralel GBPUSD paritesi de bu sabah bir kere daha 1,2280 düzeyine gerileyerek son 2 yılın tabanını test etti. Bilhassa, Sterlin’i almak için pusuda beklediğimizin altını bir kere daha çizmek isteriz.
Japonya, Moskova’nın Ukrayna’yı işgaline karşı koymak için Rus petrol ithalatını basamaklı olarak durdurmasının vakit alacağını söylemiş oldu. Bu sabah Brent cinsi petrolün varil fiyatı 112-113 dolar düzeylerinde salınırken, geride bıraktığımız hafta 9 dolar/mmbtu düzeyini test eden Henry Hub doğalgaz meblağları yeni haftaya 1 dolar düşüşle 8 düzeyinden başladığını görüyoruz. Petrol meblağları, global resesyonun talebi azaltabileceğine dair kaygılar ile gerilerken, yatırımcılar, global arzı sıkılaştırması beklenen Rus petrol ambargosu üzerine Avrupa Birliği görüşmelerini takip ediyor.
Asya cephesinde, Şanghay yetkilileri, bir aydan uzun bir süre evvel kent genelinde uyguladıkları COVID kısıtlamalarını devam ettirirken, uygulanan karantina, global ekonomik büyüme ve mümkün resesyonla ilgili tasaları daha da alevlendirdi. Asya piyasaları, yeni haftayı, ABD borsalarının geçen haftadan sarkan keyifsiz havasını soluyarak %2 civarında düşüşle karşılıyor. Japonya’da bu sabah açıklanan hizmet bölümü PMI verisi, Nisan ayında dört aydan beri birinci sefer genişlese de, gösterge endeks Tokyo borsası %2,2 düşüşle başı çektiğini görüyoruz. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde ise %1’in üzerinde düşüşler dikkat çekiyor. Yeni haftanın bir daha pek de optimist başlamadığını görüyoruz.
Bugün Rusya’da Zafer Günü. Rusya’nın İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümünü kutlamaya hazırlanırken, Devlet Lideri Putin’in yapması mümkün konuşmasında savaş ile ilgili değerlendirmede bulunması bekleniyor. Jeopolitik risk algısı bu niçinle sabah saatlerinde yüksek seyrediyor.
Bu haftanın en kıymetli bilgileri, ABD’de Çarşamba günü açıklanacak enflasyon verisi ile Perşembe günü İngiltere’de açıklanacak büyüme bilgileri olarak ön plana çıkıyor.
iktisatbank.com
Enflasyon global bir sorun hâline gelirken, TL’nin son 6 aydır keskin kıymet kaybı ve Ukrayna krizi niçiniyle artan emtia meblağlarının gölgesinde KKTC Nisan ayı ile bir arada dünyanın en yüksek 6. enflasyonuna imza attı. Baz etkisinin de yardımı ile, üç haneli enflasyon için (kuvvetle mümkün yaz ayları) geri sayımda olduğumuz söylenebilir. Hazır enflasyonda kelam etmişken, Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü (FAO) tarafınca derlenen dünya besin fiyat endeksi Mart ayındaki 159,7 düzeyinden Nisan’da 158,5’e gerilediğini lâkin bundan evvelki yılın tıpkı ayına bakılırsa %29,8 yükseldiğini görüyoruz.
Türkiye’de Cuma günü açıklanan TÜFE bazlı gerçek efektif kurun yüksek enflasyon niçiniyle kıymetlendiğini görüyoruz. Bu niçinle de kur kaynaklı olarak turizm ve dış ticarette rekabet avantajından kelam etmek de güçleşiyor. Daha sıradan bir anlatımla, yüksek enflasyon niçiniyle kurdaki yükselişin getirdiği rekabet avantajı da kaybolmuş durumda (bakınız grafik).
Her ayın birinci Cuması açıklanan ve ABD iktisadının sıhhati hakkında en değerli ipuçlarını veren istihdam raporu şimdi piyasa beklentileri seviyesinde sonuçlandı. Tarım dışı bordrolu çalışan sayısı 400bin kişi artış beklentisine rağmen 428bin artarken, işsizlik oranı hafifçeçe %3,6’ya yükseldi (beklenti %3,5). Bilginin alt kalemlerinde, FED’in de yakından takip ettiği yıllık maaş artış oranı (enflasyon göstergesi) %5,5 ile piyasa beklentisine paralel sonuçlandı.
Kritik ABD verisi akabinde enflasyonun daha da artacağından, iktisadın ise süratle yavaşlayacağından tasa ediliyordu. İstihdam raporunun bu endişeleri haklı çıkarmamasına paralel, Perşembe günü %5 seviyesinde gerileyen Nasdaq endeksi, Cuma gününü ivme kaybederek %1,4 düşüşle tamamladı. Nasdaq zirve noktasının görüldüğü 6 ay öncesine nazaran pahasının dörtte birini kaybetti!
Türkiye cephesinde ise, global piyasalardaki sert satış baskısı ve uygulanan ekonomik siyasetlerin sürekliliğine yönelik tasaların gölgesinde USDTRY kuru kabaca iki aydır süreç gördüğü 14,50 – 15,00 bandının üst hududuna bir daha yükseldi. Kamunun istikamet belirleyici olmaya devam etmesine karşın, bir tarafta global olarak pahalanan ve son 20 yılın tepesine yükselen dolar endeksi, öteki tarafta kabaran güç faturasına paralel artan döviz gereksinimi da kurun yükselmesine katkı koyuyor. Teknik mânâda, USDTRY kurunda, ruhsal 15 seviyesinin geçilmesi durumunda, hareketin ivme kazanmasını bekliyouz. Okurlarımız, 14,67 düzeyinin geçilmesi ile birinci etapta 14,95 düzeyini beklediğimizi hatırlayacaklardır (bakınız grafik).
Yabancı nezdinde Türkiye’nin risklerini yansıtan 5 yıl vadeli CDS primi, Ukrayna krizi akabinde Mart ayında 700 baz puanı aşarak rekor düzeye yükseldikten daha sonra gerilemişti. ABD dolarının piyasa faizi ve risksiz faiz olarak görülen 10 yıllık devlet tahvil getirisinin %3,15 ile son 3,5 yılın tepesine ulaşması akabinde, Türkiye’de de risk primi 660 düzeyine yükseldi. Bir tarafta ABD’de faizlerin yükselirken, öteki tarafta Türkiye’nin risk göstergelerinin tırmanması, borçlanma maliyetlerinin üste gitmesi mânâsına geliyor.
Misal bir biçimde, faiz getirisi olmayan ve ABD gerçek getirisi ile aykırı korelasyona sahip değerli madenlerin de baskı altında olduğunu görüyoruz. Altının ons fiyatı 1,875 dolar düzeylerinden haftaya başlarken, 4. haftaya da düşüşle başladığını not edelim. Teknik bir bakış açısı ile, aşağıda 1,820 dolar düzeylerinde yanlışsız bir geri çekilme, havanın bozmaya devam etmesi durumunda mümkün görünüyor (bakınız grafik).
Risk iştahının azalması ile, Bitcoin’in de güneye yanlışsız seyahatinde kesintisiz olarak altıncı haftaya girmesine niye oldu. Doların inançlı liman olarak kıymet kazanmasına paralel Bitcoin bu sabah 33binli düzeylere kadar gerileyerek aşağıda Haziran 2021 tabanı olan 28,800 düzeyini test etmek istercesine bir görünüm sergiliyor (bakınız grafik).
Doların sepete göre pahasını gösteren DXY, yeni haftayı 104 düzeyinden karşılayarak son 20 yılın doruğunda yer almaya devam etti. Doların kuvvetli seyrine paralel EURUSD paritesi 1,05 düzeyinin tabanlarında yer alırken, resesyon ikazından bulunan lâkin enflasyonla gayret için faiz oranlarını artırmaya devam edeceği söyleyen İngiltere Merkez Bankasına paralel GBPUSD paritesi de bu sabah bir kere daha 1,2280 düzeyine gerileyerek son 2 yılın tabanını test etti. Bilhassa, Sterlin’i almak için pusuda beklediğimizin altını bir kere daha çizmek isteriz.
Japonya, Moskova’nın Ukrayna’yı işgaline karşı koymak için Rus petrol ithalatını basamaklı olarak durdurmasının vakit alacağını söylemiş oldu. Bu sabah Brent cinsi petrolün varil fiyatı 112-113 dolar düzeylerinde salınırken, geride bıraktığımız hafta 9 dolar/mmbtu düzeyini test eden Henry Hub doğalgaz meblağları yeni haftaya 1 dolar düşüşle 8 düzeyinden başladığını görüyoruz. Petrol meblağları, global resesyonun talebi azaltabileceğine dair kaygılar ile gerilerken, yatırımcılar, global arzı sıkılaştırması beklenen Rus petrol ambargosu üzerine Avrupa Birliği görüşmelerini takip ediyor.
Asya cephesinde, Şanghay yetkilileri, bir aydan uzun bir süre evvel kent genelinde uyguladıkları COVID kısıtlamalarını devam ettirirken, uygulanan karantina, global ekonomik büyüme ve mümkün resesyonla ilgili tasaları daha da alevlendirdi. Asya piyasaları, yeni haftayı, ABD borsalarının geçen haftadan sarkan keyifsiz havasını soluyarak %2 civarında düşüşle karşılıyor. Japonya’da bu sabah açıklanan hizmet bölümü PMI verisi, Nisan ayında dört aydan beri birinci sefer genişlese de, gösterge endeks Tokyo borsası %2,2 düşüşle başı çektiğini görüyoruz. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde ise %1’in üzerinde düşüşler dikkat çekiyor. Yeni haftanın bir daha pek de optimist başlamadığını görüyoruz.
Bugün Rusya’da Zafer Günü. Rusya’nın İkinci Dünya Savaşı’nda Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferin yıldönümünü kutlamaya hazırlanırken, Devlet Lideri Putin’in yapması mümkün konuşmasında savaş ile ilgili değerlendirmede bulunması bekleniyor. Jeopolitik risk algısı bu niçinle sabah saatlerinde yüksek seyrediyor.
Bu haftanın en kıymetli bilgileri, ABD’de Çarşamba günü açıklanacak enflasyon verisi ile Perşembe günü İngiltere’de açıklanacak büyüme bilgileri olarak ön plana çıkıyor.
iktisatbank.com