İran nükleer ‘oyuncaklarını’ görücüye çıkardı

Fergus

New member
Yaklaşık bir yıldır Viyana’da sürdürülen ve 11 Mart’ta durdurulan nükleer görüşmeler niçiniyle taraflar içinde tansiyon ve karşılıklı açıklamalar devam ederken İran’da Ulusal Nükleer Teknoloji Günü niçiniyle eser standı gerçekleştirildi.


Stant meraklıları tarafınca büyük bir ilgiyle karşılandı.


İran’ın nükleer programı her ne kadar 2009 yılında basına sızdırılmasıyla gündeme gelmiş olsa da tarihi epey eskilere dayanıyor. 1957 yılında ‘Şahların Şahı’ olarak bilinen İran Şahı İstek Pehlevi, nükleer program için ABD idaresi ile muahede imzaladı.


1967 yılında “Barış için Atom” programının bir modülü olarak ABD dayanağıyla Tahran Nükleer Araştırma Merkezi kuruldu. İran o devirde kurulan 5 megavatlık reaktörüyle nükleer çalışmalarına başlamış oldu.


İran’da yaşanan İslam İhtilali akabinde yeni idare nükleer santral inşası mutabakatını feshetti. ABD de İran’la bir yıl evvel yaptığı zenginleştirilmiş uranyum sağlama muahedesini iptal etti.

Amerikalı, İngiliz ve Fransız yetkililer, İran’ın Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’na (UAEA) bildirmeksizin yeraltında nükleer tesis inşa ettiği istikametinde ayrıntıları basınla paylaştı. Tahran idaresi, tesisi bâtın tutmaya çalıştığı savlarını yalanladı.

Eski ABD Lideri Barack Obama’nın başkanlık misyonunu devralmak üzere olduğu sıralarda gündeminde Ortadoğu’ya yönelik bir fazlaca husus bulunuyordu. Obama’nın ajandasında Irak’ta ‘istikrar’ sağlanması, Afganistan’da teröre karşı çaba ve tehdit olarak olarak görülen İran’ın nükleer programı yer alıyordu.

Akabinde 2016 yılında Eski ABD Lideri Donald Trump seçimleri kazandı ve İran’a yönelik sert siyasetleriyle gündeme geldi. Trump, 2018 yılında ABD’nin nükleer müzakerelerden ayrıldığını açıklayarak İran’a yönelik sert yaptırımları devreye soktu.

Trump’ın geri adım attığı nükleer müzakereler bu biçimdelikle Lider Joe Biden’ın bakılırsave gelmesi akabinde bir daha başlamış oldu.